Kültür ve Turizm Bakanlığı, Anadolu’ya ait kültürel varlıkların yurtdışına kaçırılmasını engellemek için yoğun bir mücadele veriyor. Bu yıl, İngiltere, Yunanistan, Fransa ve ABD gibi birçok ülkeden tarihi eserlerin geri kazandırılması sağlandı. 2024 yılı itibarıyla toplamda bin 149 eser yurda döndü. Bu başarı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığı’nın liderliğinde gerçekleştirilen titiz çalışmaların bir sonucudur.
2002 yılından bu yana, kültürel değerlerin geri kazanılması adına yapılan mücadeleyle Türkiye, toplamda 13 bin 268 eseri topraklarına kazandırdı. 2018 yılından bu yana ise bu rakam 8 bin 953 eser olarak kaydedilmiştir. Bu süreçte çeşitli bakanlıklarla işbirliği içinde yürütülen çalışmalar sayesinde geçmişte yurt dışına kaçırılan eserlerin geri getirilmesi aşamasında önemli adımlar atıldı.
Bu yılın özel başarılarından biri ise Yunanistan’da kaçakçılardan kurtarılan Lidya medeniyetine ait 1,055 sikkedir. Bu eserler, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a 19 Aralık tarihinde Atina’da yapılan bir törenle teslim edildi. Bu sikkelerin tarihi M.Ö. 7’nci yüzyıldan M.Ö. 5’inci yüzyıla kadar uzanmaktadır.
ABD’den Türkiye’ye geri dönen diğer önemli eserler arasında, New York’ta Türk yetkililere teslim edilen 41 tarihi eser bulunmaktadır. Uzun süren hukuki süreçlerin ardından Türkiye’nin New York Başkonsolosluğu’nın düzenlediği 5 Aralık tarihli bir törende, Anadolu’ya ait bu eserler Güneydoğu Asya’daki tarihi geçmişin belleklerini barındırmaktadır. Eserler arasında Roma dönemine ait heykeller, pişmiş toprak kaplar, figürinler ve Geç Kalkolitik Döneme ait Kilia tipi idol başları yer almıştır.
Bunların yanı sıra, 1980’lerde Manisa’daki bir mezardan kaçak kazılarla çıkarılan ve yaklaşık 2500 yıllık tarih taşıyan bir bronz sedir de ABD’den Türkiye’ye iade edilmiştir. Bu nadir görülen obje, antik dönemde dinlenme ve yemek yeme amacıyla kullanılıyordu ve 18 Eylül’de Türkiye’ye ulaştı. Ayrıca, Manisa’nın Bintepeler arkeolojik alanından kaçırıldığı belirlenen 2,700 yıllık kırmızı boncuklu kolye de iade edildi. Bu eser, 20 santimetre uzunluğunda olup, altın ve karnelyan taşlarıyla süslenmiş nar şeklinde boncuklardan oluşmaktadır.
Yine, Burdur’daki Boubon Antik Kenti kökenli Septimius Severus heykel başı, Danimarka’dan Türkiye’ye iade edilmesi planlanan önemli eserler arasında bulunuyor. Yaklaşık 60 yıl aradan sonra topraklarına dönecek olan eser, Roma İmparatoru Septimius Severus’a ait olup, yurt dışında gerçekleştirilen yasa dışı kazılar neticesinde kaybolmuştur.
Fransa’dan iki sikkenin de iadesi gerçekleşti; bu sikkeler arasında Bizans İmparatorlarından Justin I dönemine ait bir bronz sikke ve Artuklu Beylerinden Nasreddin Artuk-Aslan dönemine ait bir başka sikkede bulunuyor. Ayrıca, 2017 yılında İngiltere’de satışa sunulan Mustafa Dede tarafından istinsah edilen Kur’an-ı Kerim de yoğun bir takip sürecinin ardından Türkiye’ye geri kazandırıldı. Bu Kuran-ı Kerim, Osmanlı döneminin önemli hat sanatçılarından biri olan Mustafa Dede’nin imzasını taşımaktadır.
Bunlara ek olarak, Helenistik döneme tarihlenen ve Anadolu kökenli olduğu belirlenen mermer Büyük İskender heykel başı da ABD’den Türkiye’ye getirilmiştir. Bu eser, 2 Mayıs’ta ülkeye ulaştı ve Anadolu Meden
