Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, yerli ve milli hava trafik görüntüleme yazılımının tanıtımını yaparak, “İnteraktif Radar Analizi ve Data Ekranı” (İRADE) adlı sistemin artık İstanbul ve Muğla Dalaman havalimanlarında kullanılmaya başlandığını duyurdu. Bu yazılım, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (DHMİ) tarafından geliştirildi ve havacılık sektöründe önemli bir yer edinmesi bekleniyor.
Bakan Uraloğlu, yaptığı yazılı açıklamada İRADE’nin kurulum ve kullanım sürecine dair bilgi verdi. İlk olarak İstanbul Atatürk ve Çukurova havalimanlarında devreye alınan bu sistem, daha sonra İstanbul ile Muğla Dalaman havalimanlarında uygulanmaya başladı. Uraloğlu, Trabzon, Antalya, Muğla Milas Bodrum ve İzmir Adnan Menderes havalimanlarında da İRADE’nin kurulumu için çalışmaların başladığını ve 2025’in ilk yarısında bu kurulumların tamamlanmasını hedeflediklerini belirtti.
“Hava Trafiği Yönetiminde Kullanıcılara Kolaylık Sağlıyor”
Uraloğlu, İRADE sisteminin uluslararası standartlara uygun ve güvenli bir yazılım olduğunu vurguladı. Ayrıca, hava trafik emniyeti çalışanları ve hava trafik kontrolörleri tarafından hazırlanan bu yazılımın, birçok veriyi tek bir arayüzde toplama kapasitesine sahip olduğunu ifade etti. Gerçek zamanlı radar görüntüleme, AWOS (Automatic Weather Observing System), ATIS (Automatic Terminal Information Service), METAR verileri, uçuş planları ve NOTAM (Notice to Airmen) takibi gibi çeşitli veri kaynaklarını sistem, kullanıcılarına sunarak hava trafiği yönetiminde önemli avantajlar sağlamaktadır.
Uraloğlu, “İRADE, hava trafiğinin kontrol ve idamesi sırasında gerekli olan otomatik hava gözlem sistemi verileri, AFTN (Aeronautical Fixed Telecommunication Network) ile NOTAM verileri, güncel AIP (Aeronautical Information Publication) erişimi ve meteorolojik radar ile uydu verileri gibi çeşitli kaynaklardan elde edilen kritik bilgileri, yalnızca tek bir ekranda basit bir şekilde göstermektedir. Bu durum, hava trafik kontrolörleri için vazgeçilmez hale gelmektedir,” dedi.
Özellikle yüksek verimlilik ve esnek kullanım özellikleri ile öne çıkan İRADE, kritik sistemlerde dışa bağımlılığı azaltmayı ve havacılık endüstrisindeki sürekli gelişmelere tam entegrasyon sağlamayı hedefliyor. Yerlilik ve millilik kavramlarını her projelerinde önemsediklerini belirten Uraloğlu, gelişen teknolojinin sektördeki yerel uygulamalarla birleşmesinin önemine dikkat çekti.
Sonuç olarak, İRADE yazılımının yalnızca hava trafiği yönetiminde sağladığı kolaylıkla kalmayıp, aynı zamanda Türkiye’nin ulusal havacılık sektöründe kendi teknolojilerini geliştirme çabalarının bir örneği olduğu da vurgulanıyor. Bu tür projeler, Türk havacılığına katkı sağlarken, uluslararası alanda da rekabet gücünü artırmayı hedefliyor. İRADE’nin uygulanmasıyla birlikte, Türkiye’nin hava trafiği kontrol sistemlerinde iyileştirmeler ve yenilikler bekleniyor.
