ABD’de yeniden başkan seçilen Donald Trump’ın tarife beyanatları ve makroekonomik gelişmelerin etkisiyle, yılın ilk çeyreğinde dünya genelinde piyasa değeri en yüksek on yapay zeka şirketinin sekizinin hisse değerlerinde düşüş gözlemlendi.
İlk çeyrek itibarıyla, dünyanın en değerli yapay zeka şirketleri arasında Apple, Nvidia ve Microsoft’un önünde yer alarak, 3,27 trilyon dolarlık piyasa değeri ile en değerli şirket unvanını korudu.
Sıralamada Microsoft, 2,8 trilyon dolarla ikinci, Nvidia ise 2,68 trilyon dolarla üçüncü sırada yer aldı.
Listede aşağıdaki gibi sıralama devam etti: 1,9 trilyon dolarla Alphabet (Google), 1,5 trilyon dolarla Meta Platforms, 848 milyar dolarla Tesla, 395 milyar dolarla Oracle, 226 milyar dolarla IBM, 201 milyar dolarla Palantir ve 164 milyar dolarla Adobe.
GEÇEN YIL YAPAY ZEKA DEVLERİNDEN SADECE ADOBE DEĞER KAYBETTİ
Yapay zeka şirketleri, 2024’te borsa performanslarında olumlu bir seyir izledi. Bu dönemde Nasdaq 100 endeksi, yapay zeka yatırımları, güçlü teknoloji bilançoları ve enflasyon beklentilerinin yavaşlaması neticesinde artış gösterdi. Yapay zeka şirketlerinin gelirlerinde gözlemlenen artış, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirim beklentilerini de destekledi. Yıl boyunca teknoloji sektöründeki yenilikler, Nasdaq’ın performansına yön veren önemli etkenlerden biri oldu.
Geçen yıl, yapay zeka devleri arasında yalnızca Adobe değer kaybı yaşarken, diğerleri sırasıyla şöyle değer kazandı: Palantir yüzde 340, Nvidia yüzde 171, Meta Platforms yüzde 65, Tesla yüzde 63, Oracle yüzde 58, Alphabet yüzde 35, IBM yüzde 34, Apple yüzde 30 ve Microsoft yüzde 12 artarken, Adobe yüzde 25,5 düşüş gösterdi.
İLK ÇEYREKTE YAPAY ZEKA DEVLERİNDEN SADECE İKİSİ DEĞER KAZANDI
Yılın ilk çeyreğinde Nasdaq 100 endeksi ve yapay zeka şirketleri, yüksek faiz beklentileri, yapay zeka sektöründeki rekabet kaygıları ve ticaret politikalarına ilişkin belirsizliklerin etkisiyle dalgalı bir seyrin içinde yer aldı. Bu dönemde açıklanan makroekonomik veriler, Fed’in faiz indirimlerini erteleyebileceği beklentisini artırırken, teknoloji hisselerinde de satış baskısı oluştu.
Öte yandan, Çin merkezli DeepSeek’in düşük maliyetli yapay zeka modeli, sektördeki lider şirketlerin pazar paylarını kaybedebileceği endişesini doğurarak, 27 Ocak tarihinde Nasdaq 100’deki en sert günlük düşüşlerden birini yaşattı.
Ayrıca, Trump yönetiminin açıkladığı geniş kapsamlı ithalat tarifeleri ise küresel büyüme konusundaki kaygıları artırdı. Bu süreçte Fed’in para politikasında temkinli duruşunu sürdürmesi, yatırımcıların risk iştahını azalttı ve tüm bu gelişmeler Nasdaq 100’deki artış eğilimini sınırladı.
Yılın ilk çeyreği itibarıyla, bahsi geçen şirketlerden yalnızca ikisi değer kazanırken, sekizi değer kaybetti. Palantir yüzde 14, IBM yüzde 11 artış gösterirken, Tesla yüzde 35, Alphabet ile Nvidia yüzde 18, Oracle yüzde 15, Adobe yüzde 13,3, Apple yüzde 13, Microsoft yüzde 10 ve Meta Platforms yüzde 1,5 değer kaybı yaşadı.
“YAPAY ZEKA GEÇİCİ BİR OLGU DEĞİL, KALICI BİR DEVRİM”
Berenberg Kıdemli Ekonomisti Dr. Felix Schmidt, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2024 yılında Nasdaq 100 endeksindeki yükselişte yapay zekanın önemli bir etkisi olduğunu, ancak bu artışın yalnızca bir faktöre bağlı olmadığını vurguladı.
Schmidt, yapay zekanın 2024’te bilişim sektöründeki hisseleri destekleyen unsurlardan biri olduğunu ifade ederek, “Ancak düşen enflasyon, Fed’in faiz indirimleri, güçlü ABD ekonomisi ve Donald Trump’ın yeniden başkan seçilmesi de bu yükselişe katkıda bulundu.” şeklinde yorumda bulundu.
Trump’ın seçim zaferinin ardından piyasalarda vergi indirimleri ve düzenlemelerin hafifletileceği beklentileri doğduğunu belirtirken, “Bu iyimserlik kısa sürdü. Trump’ın gümrük tarifeleri lehine yarattığı karmaşa, piyasalardaki heyecanı gölgelemiş durumda.” ifadesini paylaştı.
Gelecekte yapay zekanın ekonomik yapı üzerindeki etkilerine ilişkin olarak ise şunları ekledi:
“Yapay zeka, içten yanmalı motor gibi genel amaçlı bir teknolojidir. Önümüzdeki yıllarda ekonomileri ve toplumu dönüştürecek. Bu geçici bir olgu olmayacak, kalıcı bir devrim dir ve başlangıçta çip üreticileri ile yazılım geliştiricileri bu gelişmeden yararlanacak. Ancak gelecekte, daha fazla sektör, yapay zeka kullanarak verimliliklerini artırıp bu dönüşüme katılacak.”
“TRUMP KÜRESEL EKONOMİYİ BU TARİFE KAOSUYLA DAHA FAZLA SARSMAMALI”
Dr. Felix Schmidt, 2024 yılı yükselişinin zirve yapıp yapmadığına dair düşüncelerini paylaşırken, yapay zekanın piyasalarda etkili olmaya devam edeceğini belirtti.
Ancak, ABD’li teknoloji devlerinin bu alanda uzun süre tek başınarekabet üstünlüğünü koruyamayacağı fikrinin zayıfladığını vurgulayarak, “DeepSeek gibi yeni teknolojilerin piyasaya girmesi, rekabetin artacağının işaretidir. Bu durum yeni aktörlerin pazarda yer bulabileceğini gösteriyor. Kazanan ve kaybedenleri belirlemek için çok erken.” yorumunda bulundu.
2025 yılı itibarıyla da artışın devam edebilmesi için siyasi ve ekonomik istikrarın önemli olduğunu ifade eden Schmidt, piyasalarda en büyük endişenin Trump’ın gümrük tarifesi politikaları olduğuna dikkat çekti.
Bu politikaların yalnızca belirsizlik yaratmadığını, Ayrıca ABD’de enflasyonun yeniden yükselmesine neden olabileceğini belirten Schmidt, bu durumun Fed’in faiz indirimlerini durdurmasına ya da faiz artırımına sebep olabileceğini kaydetti; bu da hem ekonomi hem de piyasalara olumsuz yansıyacaktır. Trump, küresel ekonomiyi bu tarife karmaşası ile daha fazla sarsmamalı. Erken bir değişim, hisse senedi piyasaları açısından olumlu sonuç verebilir.
