ABD Başkanı Donald Trump, görev süresinin ilk 100 gününde uyguladığı tarife politikasıyla dünya ticaretinde gerilimin artmasına ve belirsizliklerin derinleşmesine yol açtı.
20 Ocak’ta Beyaz Saray’daki başkanlık görevine yeniden adım atan Trump, 100. gününü doldurmuş durumda. Seçim sürecinde verdiği tarife sözlerini yerine getiren Trump, küresel ekonomide büyük etki meydana getirdi.
“Önce Amerika” sloganıyla yola çıkan başkan, dış ticaret açığını azaltmak, yerli üretimi güçlendirmek ve haksız ticaret uygulamalarına karşı durmak amacıyla yeni tarifeleri devreye soktu.
KARŞILIKLI TARİFELERLE ABD’NİN TÜM TİCARET PARTNERLERİNİ HEDEF ALDI
Trump, ilk 100 gününde öncelikle Kanada, Meksika ve Çin gibi önemli ticaret ortaklarına tarife uygulamaları başlattı ve çelik, alüminyum ile otomotiv sektörü gibi stratejik alanları hedef aldı.
2 Nisan’da “Kurtuluş Günü” olarak adlandırdığı bir günde, karşılıklılık esasına dayalı yeni tarifeleri duyurmuş olan Trump, temel tarife oranının yüzde 10 olacağını, diğer ülkelerin uyguladığı tarifeleri dikkate alarak gümrük vergisi oranlarını belirledi.
Özellikle Çin’e uygulanan tarifeler, fentanil krizi bahane edilerek getirilen vergilerle birlikte yüzde 145 oranına ulaştı. Çin’den ithal edilen belirli ürünlere uygulanan gümrük vergileri, geçmişteki tarifelerle birlikte toplamda yüzde 245’e çıkmış durumda.
TARİFE MÜZAKERELERİNDE HENÜZ BİR ANLAŞMA HABERİ YOK
Kanada ve Meksika’ya yönelik tarifelerde sağlanan geçici muafiyetler, ABD-Meksika-Kanada Anlaşması (USMCA) çerçevesinde belirli ürünlerde esneklik tanınmasını ve karşılıklılık esasına dayalı tarifelerin 90 gün durdurulmasını kapsıyor. Bu durum, Trump’ın sert ticaret stratejisini diplomasi ile dengelemeye çalıştığını gösteriyor.
Ancak tarife politikalarının, ABD’nin ticaret ortaklarıyla olan ilişkilerinde yarattığı gerilimler, tarifeler ve müzakerelere dair çelişkili açıklamalar küresel piyasalarda belirsizlikleri artırdı.
Müzakerelerin nasıl ilerlediği ve Çin ile görüşmelerin gerçekten başladığı hâlâ belirsizlik taşıyor. Şu ana dek anlaşma ile ilgili herhangi bir bilgi gelmiş değil.
Trump, bu politikaların Amerikan işçisini ve ekonomisini korumayı amaçladığını belirtirken, ekonomistler ise tarifelerin tüketicilere artan maliyetler ve enflasyon olarak yansıyabileceği noktasında uyarıda bulunuyor. Ayrıca, tarifelerin ABD ekonomisi için bir resesyon riski oluşturabileceği ifade ediliyor.
Trump’ın korumacı ticaret vizyonunun, küresel ticaret düzeninde yeni bir dönemin kapılarını aralayabileceği vurgulanıyor.
Trump yönetiminin 100 günde ticaret politikasında attığı adımlar şu şekildedir:
20 OCAK
– Beyaz Saray, ticaret politikası önceliklerinin ana hatlarını belirten “Önce Amerika Ticaret Politikası Genelgesi”ni yayımladı ve federal kurumlara haksız ticaret uygulamalarını inceleme talimatı verdi.
1 ŞUBAT
– Trump, fentanil ve göçmen sorununu gerekçe göstererek Kanada ve Meksika’dan ithal edilen mallara yüzde 25, Çin’den yapılan ithalata ise yüzde 10 ek gümrük vergisi getirilmesine yönelik kararnameyi imzaladı.
Enerji kaynakları için Kanada’dan gelen ürünlere daha düşük yüzde 10’luk bir tarife uygulanacağı ve söz konusu tarifelerin 4 Şubat’ta yürürlüğe gireceği belirtildi.
3 ŞUBAT
– Trump, Meksika’nın sınır güvenliğini artırması karşılığında bu ülkeye uygulanacak yüzde 25 gümrük vergisini 1 ay süreyle durdurduğunu açıkladı.
– Aynı şekilde, Kanada’ya yönelik gümrük vergilerinin de 30 gün süreyle durdurulacağını bildirdi.
4 ŞUBAT
– 1 Şubat’ta duyurulan Çin’den ithal edilen ürünlere yönelik yüzde 10 ek gümrük vergisi yürürlüğe girdi.
10 ŞUBAT
– Trump, çelik ve alüminyum ithalatına yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmasına dair kararnameleri imzaladı. Bu tarifelerin 12 Mart’ta yürürlüğe gireceği bildirildi.
13 ŞUBAT
– Trump, karşılıklılık esasına dayalı gümrük vergileri uygulama planına yönelik bir başkanlık kararını imzaladı.
Ticarette adalet sağlamak amacıyla karşılıklı tarifelerin uygulanmasına karar veren Trump, “Ülkelerin ABD’ye uyguladığı tarifelerle aynı uygulayıcı olacağız,” dedi.
21 ŞUBAT
– Trump, Amerikan şirketleri için uygulanacak dijital hizmet vergileri gibi yabancı hükümetler tarafından getirilen vergilere karşı tarifeler dahil olmak üzere karşılık verme adımları değerlendireceğini açıkladı.
– Ayrıca, Çin’in ABD’nin stratejik sektörlerine yatırımını kısıtlamaya yönelik bir kararname imzaladı.
25 ŞUBAT
– Ticaret Bakanlığına bakır ithalatına yönelik bir soruşturma başlatma talimatı veren kararnameyi imzaladı.
1 MART
– Kereste ithalatının ulusal güvenliğe tehdit oluşturup oluşturmadığını araştırmak amacıyla Ticaret Bakanlığına tam yetki veren bir kararname imzaladı.
4 MART
– Kanada ve Meksika’dan ithal edilen mallara uygulanan yüzde 25 gümrük vergileri yürürlüğe girdi.
– Çin’e yönelik mevcut tarifelere ek yüzde 10 gümrük vergisi getiren düzenlemede, bu oranın yüzde 20’ye çıkarıldığı duyuruldu.
6 MART
– Trump, Meksika ve Kanada’ya yönelik tarifelerde ABD-Meksika-Kanada Anlaşması (USMCA) ile uyumlu malların 2 Nisan’a kadar muaf tutulacağını bildirdi.
12 MART
– 10 Şubat’ta açıklanan çelik ve alüminyum ithalatına yönelik yüzde 25 oranındaki tarife yürürlüğe girdi.
25 MART
– Venezuela’dan petrol veya gaz satın alan ülkelere 2 Nisan itibarıyla yüzde 25 tarife getirileceği açıklandı. Trump, Venezuela’nın tehdit oluşturduğunu iddia ederek bu durumu gerekçe gösterdi.
26 MART
– İthal otomobil ve hafif ticari araçlar ile temel otomobil parçalarına yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmasına yönelik bir kararname imzalandı.
2 NİSAN
– Trump, ticaret partnerlerine karşılıklı tarifelerin uygulanacağına dair kararnamesini imzaladı. Temel tarife oranının yüzde 10 olacağını belirten Trump, ülkelerin uyguladığı tarifeleriyle gümrük vergisi oranlarını açıkladı.
3 NİSAN
– İthal otomobil ve hafif ticari araçlar ile temel otomobil parçalarına getirilen yüzde 25’lik gümrük vergisi yürürlüğe girdi.
5 NİSAN
– Ticaret partnerlerine uygulanan yüzde 10’luk temel gümrük vergisi yürürlüğe girdi.
8 NİSAN
– ABD’den ithal edilen ürünlere yönelik Çin tarafından duyurulan yüzde 34’lük tarife oranı, karşılıklılık esasına dayalı tarife ile örtüşen düzenlemelerle güncellendi ve bu kapsamda 9 Nisan itibarıyla yüzde 50 oranında ek gümrük vergisi uygulanacağı bildirildi.
9 NİSAN
– İlgili düzenlemeler sonucunda karşılıklılık esasına dayalı ek tarifelerin yürürlüğe girmesinin üzerinden sadece 24 saat geçmişken Trump, Çin hariç diğer ticaret ortakları için ek tarifelerin 90 gün süreyle durdurulduğunu açıkladı.
11 NİSAN
– ABD yönetimi, akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve çipler gibi bazı teknoloji ürünlerini ek gümrük vergilerinden muaf tuttu.
14 NİSAN
– İthal ilaçlar ile yarı iletkenler üzerine iki ayrı soruşturma başlatma kararı verildi.
15 NİSAN
– Trump, kritik minerallerin ithalatının ulusal güvenlik açısından oluşturduğu riskleri araştıracak bir kararname imzaladı.
17 NİSAN
– ABD Ticaret Temsilciliği, Çin merkezli gemi sahipleri ve bu ülkeden yapılan gemilerin işletmecilerine ait yapacağı bir düzenlemeyi duyurdu.
22 NİSAN
– Orta ve ağır vasıta kamyonları ile yedek parça ithalatının ulusal güvenliğe etkileri hakkında inceleme başlatıldı.
