Trabzon İmparatoru 2. Aleksios döneminde, 1180’li yıllarda inşa edilen ve mahkumlar için zindan olarak kullanılan Zağnos Burcu, günümüzde önemli bir kültürel mekân olarak karşımıza çıkıyor. Yaklaşık 30 yıldır kütüphane olarak hizmet veren bu tarihi yapı, Trabzon Kalesi’nin içinde yer alıyor ve yerli halkın yanı sıra öğrencilere de kapılarını açıyor.
Trabzon Kalesi’ndeki tarihi surlar, 1996 yılında Trabzon Belediyesi tarafından yapılan meclis kararı ile İsmail Hakkı Berkmen Trabzon İhtisas Kütüphanesi olarak düzenlenerek hizmete sunulmuştur. Zindana dönüşen bu mekânın ismi, 27 Nisan 1941 tarihinde Trabzon Lisesi’nde coğrafya öğretmeni olan İsmail Hakkı Berkmen’in anısına verilmiştir. Kütüphanede her gün ortalama yüz öğrenci, ders çalışarak bu tarihi atmosferin tadını çıkartmaktadır. Özellikle surların içerisindeki bu kütüphane, sıradışı görüntüsüyle dikkat çekmektedir.
Trabzon Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanı Erdem Zekeriya İskenderoğlu, kütüphanenin 1996 yılında faaliyete geçtiğini belirterek her gün yaklaşık 100 öğrenciye hizmet verdiklerini vurgulamıştır. İskenderoğlu, “Zağnos Burcu, 2. Aleksios döneminde yapıldıktan sonra zindan olarak kullanılmış ve birçok esir burada tutulmuş. Osmanlı döneminde de zindan olarak kullanıldığına dair rivayetler mevcuttur ama kesin bir tarih elimizde yok,” diyerek kütüphanenin tarihi geçmişine dikkat çekmiştir. İsmail Hakkı Berkmen İhtisas Kütüphanesi, haftanın her günü açık olup öğrencilerin bu mekândan faydalanması için uygun bir ortam sunmaktadır.
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) öğrencisi Ertuğrul Ayaz, tarihi surların içerisinde ders çalışmanın kendisini farklı bir hava hissettirdiğini belirtmiştir. Ayaz, “Daha önce gelmemiştim ancak surların içerisinde kütüphane olduğunu duymuştum. Hem ziyaret hem de çalışmak için geldim. İçeri girdiğimde hoş bir kültürel hava karşılıyor. Surların arasında ders çalışmak insanı daha farklı hissettiriyor. Önceden böyle bir yapının burada olduğunu hiç görmemiştim,” şeklinde yorum yapmıştır. Üniversite sınavına hazırlanan Ayşegül Kele ise bu kütüphaneye her gün geldiğini ve atmosferinin kendisine çok güzel geldiğini ifade etmiştir.
Zağnos Burcu’ndaki kütüphane, yalnızca bir çalışma alanı olmanın ötesinde, tarihi bir geçmişi de yansıtan bir mekân olarak değerlendirilmekte ve geçmiş ile günümüz arasında köprü kurmaktadır. Öğrencilerin ve araştırmacıların ilgisini çeken bu yer, Trabzon’un kültürel zenginliğini ve tarihi dokusunu gözler önüne sermektedir. Böylelikle Zağnos Burcu, hem geçmişin izlerini taşıyan hem de günümüzde eğitim ve öğrenim için önemli bir alan olarak varlığını sürdürmektedir.
