Nev Sağlık Grubu Ortopedi ve Travmatoloji bölümünden Op. Dr. Yaşar Akdoğan, total diz protezi tedavisi hakkında önemli bilgiler paylaştı. Dr. Akdoğan, “Total diz protezi, aşınmış eklem yüzlerinin, metal ve polietilenden üretilen özel parçalarla kaplanarak yaptığı yapay eklemdir. İlk kez 1968’de uygulanan bu işlem, gelişen cerrahi teknikler ve malzeme tasarımları sayesinde günümüzde çok daha başarılı sonuçlar vermektedir” dedi.
“Total diz protezi kimin için uygundur?”
Dr. Akdoğan, “İstirahat, ilaç tedavisi, fizik tedavi, baston kullanımı ve eklem içi enjeksiyonlar gibi çeşitli yöntemler uygulanmasına rağmen diz ağrıları kontrol altına alınamıyorsa ve günlük aktiviteler ciddi şekilde kısıtlanmışsa, total diz protezi önerilmektedir. Genellikle hastaların 60-80 yaş aralığında olması tercih edilir; ancak romatoid artrit ve osteonekroz gibi bazı özel durumlarda daha genç yaşlarda da uygulama yapılabilir” şeklinde konuştu.
“Total diz protezi nasıl yapılır?”
Dr. Akdoğan, “Total diz protezinin parçaları, uygun anestezi ile birlikte dizin ön kısmından yapılan bir kesi ile ekleme ulaşarak yerleştirilir. Eklemi oluşturan femur, tibia ve patella adlı kemiklerin aşınmış kıkırdak dokusu ince bir kemik tabakası ile birlikte çıkartılır. İlgili boyutlarda seçilmiş protez parçaları, kemik çimentosu (polimetil metakrilat) kullanılarak kemik yüzeylerine tutturulur. Böylece eklem yüzleri, metal ve plastik parçalarla kaplanmış olur. Ameliyat süresi genellikle 1-2 saat kadardır. Ameliyat sonrası ağrı kontrolü için epidural veya damar yoluyla ağrı pompaları kullanılabilir. Ertesi gün diz hareketine başlanır ve hasta yardımla ayağa kalkar. Oda içinde yürüme yetisi kazanıldığında hastaneden taburcu olunabilir. Bu süre, hastanın genel durumuna göre 3 ila 7 gün arasında değişiklik gösterebilir” ifadelerini kullandı.
“Total diz protezi ameliyatı sonrası ne beklemeliyim?”
Dr. Akdoğan, “Total diz protezi uygulanan hastaların %90’ından fazlasında diz ağrılarında belirgin bir azalma ve günlük aktivitelerde iyileşme sağlanmaktadır. Hastaneden taburcu olduktan sonra, ev içinde yürüyüş yapma imkanınız olacaktır. Ağrının düzelmesi ve bağımsız bir şekilde sokağa çıkma süresi ise her hasta için farklılık göstermekle birlikte 4 ila 8 hafta arasında gerçekleşmektedir. Ancak, koşma ve sıçrama gerektiren sporlar ile ağır işlerin yapılması önerilmez çünkü bu durum protezin ömrünü kısaltabilir. Yürüyüş, yüzme gibi düşük etkili sporlar yapılabilir. Araba kullanmakta bir sakınca yoktur. Ameliyat sırasında bacakta oluşan eğrilik ve şekil bozuklukları düzeltilir; bu durum da diz protezinin ömrünü uzatmada etkili olur. Ancak, kilolu hastalarda hareket açıklığı sınırlı olabilir. Ortalama hareket açıklığı 115 derece civarındadır, bu nedenle diz protezi sonrası yere tam çökme veya namaz kılma ihtimali genellikle düşük olur. Günümüzde diz hareket açıklığını artırmayı amaçlayan yeni teknikler ve tasarımlar uygulanmakta fakat hastaların oturma pozisyonda ayaklarını altına alması protezin ömrünü riske atabilir.” açıklamalarında bulundu.
“Total diz protezi sonrası manyetik rezonans görüntülemesi (MR) yapılabilir mi?”
Dr. Akdoğan, “Modern total diz protezlerinde sıklıkla MR uyumlu krom kobalt alaşımı kullanılmaktadır. Diz çevresindeki dokular yeterince görüntülenemese de başka bölgelerin MR’ı için sorun oluşmaz. 1990 ve öncesinde yerleştirilmiş diz protezleri için ise, marka veya metal alaşımını doktorunuza danışmanız faydalı olacaktır.” dedi.
“Total diz protezinin bir ömrü var mıdır?”
Dr. Akdoğan, “Total diz protezini oluşturan metal ve plastik parçalar zamanla aşınabilmekte ve bu da gözle görülmeyecek büyüklükte parçacıkların vücut tarafından yanıt görmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle diz protezinin parçaları, uygun cerrahi tekniklerle ve modern tasarımlarla 15 ila 20 yıla kadar dayanabilmektedir. Gevşeyen protezler, çoğu hastada ikinci bir ameliyat ile değiştirilip yenisi ile takılabilir, ama ikinci protezin ömrü birincisi kadar uzun olmayabilir. Aşınma ve gevşeme gibi problemlerle ilgili erken teşhis koymak adına, düzenli aralıklarla muayene ve röntgenle kontroller yapılması önerilmektedir.” şeklinde bilgilendirdi.
“Total diz protezi sonrası enfeksiyondan korunmak için ne yapılmalıdır?”
Akdoğan, “Düşük de olsa, kan yoluyla diz protezine ulaşan bakterilerin enfeksiyona yol açması riski bulunmaktadır. Protez ameliyatından sonra ilk iki yıl içinde diş veya idrar yolları ile ilgili herhangi bir cerrahi işlem geçirecekseniz, mutlaka öncesinde antibiyotik kullanmalısınız. Özellikle diş çekimi, taş temizliği ve kanal tedavisi gibi işlemlerden bir saat önce uygun dozda antibiyotik ile enfeksiyondan korunmak önemlidir. Antibiyotik kullanımı için mutlaka ortopedi doktorunuz ile görüşmelisiniz. Ayrıca, ayak sağlığına dikkat edilmeli ve ayak veya tırnak enfeksiyonu belirtileri oluşursa ortopedi doktorunuz bilgilendirilmelidir.” diyerek hastalara önemli uyarılarda bulundu.
Diğer Sağlık ve Beslenme Haberleri için tıklayın
