Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, İran’ın nükleer meselesi ve bu konudaki ABD ile yürütülen müzakereleri gündeme getirdi.
Lavrov, başkent Moskova’da Rusya’yı ziyaret eden Erakçi ile bir araya gelerek basın toplantısı düzenledi. Görüşmelerin ardından yapılan açıklamalarda, iki bakan, ülkeler arasındaki ilişkilerin pozitif bir şekilde ilerlediğini vurguladı.
Lavrov, ikili ticaret hacminin geçen yıl yüzde 13 artarak 5 milyar dolara ulaştığını belirtti. İki ülke arasında imzalanan kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının, mevcut ilişkiler üzerinde olumlu etkiler yaratacağına işaret etti.
2023 yılı içerisinde İran ile Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) arasında imzalanan serbest ticaret anlaşmasının 15 Mayıs’ta yürürlüğe gireceğini ifade eden Lavrov, İran ile ABD arasındaki müzakerelere katkıda bulunmaya hazır olduklarını da dile getirdi.
“İran’ın yasal çıkarlarını dikkate alan anlaşmaları destekleyeceğiz. İran açısından yararlı ve ABD’nin kabul edebileceği her türlü rolde yardımcı olmaya ve arabuluculuk yapmaya hazırız.” diyen Lavrov, nükleer konuyla ilgili anlaşmanın en önemli seçenek olduğunu vurguladı.
İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması çerçevesinde çözümler arayışında olduğunu kaydeden Lavrov, müzakere masasında başka konuların gündeme getirilmesinin riskli olacağına dikkat çekti.
“AMERİKALILARIN NİYETİNDEN ŞÜPHE EDİYORUZ”
İran Dışişleri Bakanı Erakçi, önceki gün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede, Putin’e İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in mektubunu ilettiğini açıkladı. Görüşmenin verimli geçtiğini kaydeden Erakçi, iki ülke arasındaki ilişkilerin olumlu bir yönde ilerlediğini ifade etti.
Erakçi, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın Putin’i İran’a davet ettiğine de değinerek, bu ziyaretin yıl içerisinde gerçekleşmesini umduğunu belirtti. Ayrıca, İran Meclisi’nin Rusya ile kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasını onaylayacağını iletti.
Gazze’deki insanlık durumu hakkında yorumda bulunan Erakçi, “Gazze’de insanlık suçu işleniyor ve soykırım yaşanıyor.” şeklinde açıklama yaptı. Batılı ülkelerin bu olaylara sessiz kalmasının kabul edilemez olduğunu vurgularken, “Filistin’de barış sağlanması için tüm yasal araçlar kullanılmalı.” dedi.
Yemen’deki duruma da değinen Erakçi, ABD’nin Yemen’deki eylemlerini kınadı ve bu suçların durdurulmasını umduğunu söyledi.
Erakçi, ABD ile nükleer müzakerelerin ikinci turunun yarın yapılacağını belirtirken, “Amerikalıların bu konudaki niyetinden şüphe duyuyoruz.” dedi. Gerçekçi olmayan taleplerin anlaşma olasılığını azaltacağına dikkat çekti. “Eğer Amerikalılar ciddiyetlerini gösterir ve değerlendirmesini değiştirirse, anlaşma sağlanabilir.” diye ekledi.
Erakçi, Rusya’nın nükleer programı üzerindeki rolüne dair umutlu olduğunu ifade ederken, Rus Bakan Lavrov’un bu konuda çalışmaların devam edeceği yönündeki taahhüdünü aktardı.
IRI ile ABD arasındaki müzakerelerin durumu
2018 yılında nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilen ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz ay İran lideri Hamaney’e doğrudan nükleer müzakereler yapma teklifinde bulunmuştu. İran, bu teklife Umman üzerinden karşılık vermişti.
İran ile ABD arasında gerçekleşen dolaylı görüşmeler, 12 Nisan’da Umman’da yapıldı. Her iki taraf, müzakerelerin olumlu ve yapıcı geçtiğini belirtmişti. Tarafların 19 Nisan’da yeniden bir araya geleceği duyurulmuş, ikinci tur müzakerelerin ise İtalya’nın başkenti Roma’da gerçekleştirileceği belirtilmişti.
ABD Başkanı Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, İran’ın uranyum zenginleştirmesinin 3,67 oranında yapılmasını kabul ettiklerini ifade etmişti. Witkoff, daha sonra İran’ın uranyum zenginleştirmesini durdurması gerektiğini de vurguladı. İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ise, nükleer programına dair endişeleri gidermeye hazır olduklarını, ancak uranyum zenginleştirme haklarını müzakere etmeyeceklerini bildirmişti.
