Emeklilik için gerekli olan koşullar, normal şartlarda yaş, prim günü ve sigortalılık süresi gibi kriterlere bağlıdır. Ancak belirli özel durumlar, bu süreci hızlandırabilir. Türkiye Gazetesi’nden İsa Karakaş’ın köşe yazısında, psikolojik rahatsızlık yaşayan sigortalıların malulen veya engelli emeklilik hakkı elde edebileceği belirtildi.
MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI
Malulen emeklilikte, sigortalının en az yüzde 60 oranında çalışma gücünü yitirmiş olması gerekmektedir. Bu kayıp, yalnızca fiziksel rahatsızlıklardan değil, ruhsal sorunlardan da kaynaklanabilir.
PSİKOLOJİK RAHATSIZLIKLAR NEDENİYLE ERKEN EMEKLİLİK MÜMKÜN
İsa Karakaş’ın yazısında, malulen emekliliği mümkün kılan bazı psikolojik hastalıklar şunlar olarak sıralanmıştır:
Zihinsel Gerilik: IQ 50 ve altında olanlar veya orta düzey zihinsel kayba sahip olan bireyler.
Şizofreni ve Şizoafektif Bozukluk: Tedaviye rağmen çalışma kapasitesi olmayan kişiler.
Bipolar Bozukluk: İleri düzeyde işlevsellik kaybı yaşayan hastalar.
Sanrısal Bozukluklar ve Atipik Psikozlar: Çalışma yeteneği kalmayan durumlar.
Beyin Hasarına Bağlı Psikiyatrik Bozukluklar: Organik kişilik bozuklukları, frontal lob sendromu gibi rahatsızlıklar.
Şiddetli Obsesif Kompulsif Bozukluk ve Travma Sonrası Stres Bozukluğu: Tedaviye dirençli vakalar.
Otizm ve İlişkili Yaygın Gelişimsel Bozukluklar: İleri düzey işlevsellik kaybı olan durumlar.
ENGELLİ EMEKLİLİĞİ SEÇENEĞİ
Malulen emekli olamayan bireyler için bir alternatif ise engelli emekliliğidir. Yüzde 40 oranında bir engellilik raporu, bu emeklilik seçeneği için yeterli olmaktadır. Engelli emeklilikte yaş şartı aranmamakla birlikte, prim günü ve sigortalılık süresi şartları geçerlidir.
KİŞİSEL DURUMLARA GÖRE BAŞVURU YAPILMALI
Karakaş’ın köşesinde ifade ettiği gibi, “Malulen mi yoksa engelli emeklilik mi?” sorusunun cevabı, bireyin sağlık durumu ve prim geçmişi ile doğrudan ilişkilidir.
Bazı sigortalılar her iki başvuru hakkına sahipken, bazıları yalnızca birinden yararlanabilmektedir. Özellikle 10 yıllık sigortalılık süresi ile en az 1800 gün prim ödemiş olan bireyler, SGK müdürlüklerine başvurarak erken emeklilik için süreç başlatabilirler.
Diğer Ekonomi Haberleri için tıklayın
