Ticaret Bakanlığı, perakende ticaret alanında belirlenen kuralların ihlali durumunda uygulanacak idari para cezalarını yeniden değerleme oranında artırma kararı aldı. Bu değişiklik, 18 Aralık 2024 tarihinde yayımlanan “Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 18’inci Maddesine Göre 2025 Yılında Uygulanacak Olan İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ” ile resmi olarak duyuruldu.
Yapılan düzenlemeler doğrultusunda, ilgili kanun kapsamında belirlenen idari para cezaları, 2024 yılı için tespit edilen yeni değerleme oranı olan yüzde 43,93’e göre revize edildi. Böylelikle, perakende işletmeleri, üreticiler ve tedarikçiler gibi ticari faaliyet yürüten işletmelere yöneltilen cezalar, belirtilen oranda artırılarak yeniden belirlendi.
Bu yeni düzenlemeye göre, Ticaret Bakanlığı’nın aldığı tedbirlere ve yapılan ikincil düzenlemelere uymayan alışveriş merkezleri, zincir mağazalar ile diğer perakende işletmelere, her bir aykırılık için 22 bin 807 liradan başlayarak 684 bin 214 liraya kadar ceza uygulanacak. Aynı şekilde taşınmaz satışları, ikinci el motorlu kara taşıtları ve kuyumculuk gibi ticaretlerde de benzeri yaptırımlar geçerli olacak.
Alışveriş merkezleri ve büyük zincirler gibi perakende ticaretle uğraşan işletmelere, tedarik zincirinde meydana gelen haksız ticari uygulamalar, kampanyalı satışlar, raf tahsisi gibi konularda aykırılık yapanlara ise 14 bin 335 liradan başlayarak 718 bin 987 liraya kadar ceza verileceği belirtildi.
Yapılan denetimlerde, defter, belge ve kayıtları eksik veya hiç vermeyen işletmelere ise 114 bin 35 lira ile 570 bin 178 lira arasında değişen idari para cezaları uygulanacak. Bu durum, denetim elemanlarının görevini yerine getirmesini engelleyen durumlar için de aynı cezaları gündeme getirecektir.
Daha da önemlisi, üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından mal veya hizmet fiyatlarında gerçekleşen fahiş artışlar için 143 bin 930 lira ile 1 milyon 439 bin 300 lira arasında bir idari para cezası belirlendi. Bu, özellikle yüksek fiyat artışlarının tüketicileri doğrudan etkilediği düşünüldüğünde oldukça kritik bir düzenleme olarak öne çıkıyor.
Piyasada darlık yaratan, serbest rekabeti bozucu veya tüketicilerin mallara ulaşmasını engelleyici eylemler gerçekleştiren işletmelere yönelik ceza ise daha da yüksek tutuldu. Bu tür fiillerin tespiti durumunda uygulanacak ceza, 1 milyon 439 bin 300 lira ile 17 milyon 271 bin 600 lira arasında değişecek. Böylelikle, piyasa dengesinin korunması amaçlanıyor.
Ayrıca, belirlenen idari para cezalarının bir takvim yılı içinde toplamda uygulanabilecek üst sınırları da yenilendi. Küçük ölçekli işletmeler için üst sınır 28 milyon 786 bin lira, orta ölçekli işletmeler için 287 milyon 860 bin lira, büyük ölçekli işletmeler için ise 1 milyar 439 milyon 300 bin lira olarak belirlendi. Bu yeni düzenlemeler, ticaretteki denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi ve tüketicilerin korunması açısından büyük bir adım olarak değerlendiriliyor.
