ÖTV Artışının Alkollü İçecekler ve Sigara Üzerindeki Etkisi
Son dönemlerde mali düzenlemelerle birlikte gündeme gelen önemli bir konu, alkollü içkiler ve sigarada Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranlarının artırılması olmuştur. Bu artış, sigara ve alkol fiyatlarına doğrudan yansıması beklenen bir etki yaratacaktır. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan yeni düzenlemelere göre, ÖTV oranında gerçekleştirilen toplam artış oranı yüzde 7,56 olarak belirlenmiştir.
Bu artışın etkisi sigara fiyatlarına hemen yansıyacak gibi görünmektedir. Mevcut durumda sigaradan alınan asgari maktu vergi, 1,7026 lira seviyesindeyken, bu miktar yaklaşık 13 kuruşluk bir artışla 1,8312 lira seviyesine yükselecektir. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın asgari maktu vergi tutarlarını farklı bir şekilde belirlememesi durumunda, paket başına alınan maktu vergi de 7 lira 80 kuruş seviyesinden 8 lira 38 kuruşa yükselmiş olacaktır. Bu durum, sigara tüketicileri için ek bir maliyet anlamına gelmektedir.
Alkol fiyatları üzerindeki etkileri ise daha belirgin bir biçimde hissedilecektir. Özellikle, alkol derecesi yüzde 45 olan 1 litrelik rakıdan alınan ÖTV, 571,37 liradan 614,56 liraya yükselebilmektedir. Bu durumda 1 litrelik rakının fiyatına eklenmiş 43,19 liralık bir artış söz konusu olacaktır. Bu artış, tüketicilerin alkol tercihlerini ve harcama davranışlarını değiştirebilecek bir durum yaratma potansiyeline sahiptir.
ÖTV artışlarının, hem gelirlerin artırılması hem de bireylerin tütün ve alkol tüketimini azaltmak amacıyla yapıldığı düşünülmektedir. Hükümet, bu tür düzenlemelerle, toplumsal sağlığı korumak ve mali kaynakları artırmak adına adımlar atmaktadır. Ancak bu tür müdahalelerin sonuçları, tüketicilere yansıyacak fiyat artışları ve değişen tüketim alışkanlıklarıyla ortaya çıkacaktır. Dolayısıyla, zamanla bu düzenlemelerin toplum üzerindeki etkileri daha net bir şekilde gözlemlenebilecektir.
Sonuç olarak, alkollü içkiler ve sigara üzerindeki ÖTV artışları, tüketicileri doğrudan etkileyen bir mali değişiklik olarak öne çıkmaktadır. Bu artışların, özellikle genç nüfus arasında tütün ve alkol kullanımını azaltıcı etkisi olup olmayacağı, toplum sağlığını koruma çabaları açısından önemli bir husustur. Fiyatların yükselmesi, bazı tüketicilerin seçeneklerini gözden geçirmesine zulüm kaynak olacaktır. Ancak uzun vadede bu tür düzenlemelerin hedeflerine ne ölçüde ulaşacağı, istikrarlı bir tüketici davranışı ve kamu sağlığı üzerinde nasıl bir etki yaratacağı henüz belirsizliğini korumaktadır.
