Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, “Sıkı para politikası duruşuna ilişkin kararlılık, iç talebin yavaşlaması, Türk lirasındaki reel değerlenme ve enflasyon beklentilerindeki iyileşme yoluyla dezenflasyon sürecini güçlendiriyor.” açıklamasında bulundu.
Karahan, Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) tarafından Washington’da düzenlenen Küresel Görünüm Forumu’nda “Türkiye’de Para Politikası ve Enflasyon Görünümü” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi.
Türkiye’de uygulanan para politikasının proaktif ve piyasa dostu olduğunu ifade eden Karahan, “Piyasada tekrar dolarizasyon riski kararlı ve sıkı bir para politikası duruşuyla sınırlandırıldı.” şeklinde konuştu.
Son bir yıldaki parasal aktarım mekanizmasındaki iyileşmelere de dikkat çeken Karahan, dezenflasyon sürecinin devam ettiğini ancak risklerin sürmekte olduğunu belirtti.
Enflasyonun ana eğiliminde iyileşme yaşandığını ve hizmet enflasyonundaki düşüşün daha belirgin hale geldiğini anlatan Karahan, mal enflasyonunun düşük fakat döviz kuru geçişkenliğinden etkileneceğini ifade etti.
Döviz kuru geçişkenliğinin ılımlı düzeyde olduğunu ve fiyatlandırma davranışındaki iyileşmeyi yansıttığını vurgulayan Karahan, “Döviz kuru geçişkenliğinin, 2023 yazında ölçülen seviyenin önemli ölçüde altında, yüzde 35-40 civarında olması bekleniyor. Geçişkenlik, daha düşük kur korumalı mevduat (KKM) bakiyeleri, iyileşen enflasyon beklentileri ve ılımlı talep nedeniyle azaldı.” değerlendirmesinde bulundu.
KKM hesaplarındaki belirgin düşüşü aktaran Karahan, gerileyen petrol fiyatlarının dezenflasyonu desteklediğini ancak küresel ekonomik görünümde belirsizlikler bulunduğunu belirtti. Talebin, mal tüketiminin etkisiyle beklentileri aştığını da sözlerine ekledi.
Son dönemde yaşanan ticaret gerilimlerinin dezenflasyon süreci üzerindeki potansiyel etkilerini küresel iktisadi faaliyet, emtia fiyatları ve sermaye akımları aracılığıyla ortaya çıkacağını dile getiren Karahan, emtia fiyatlarındaki düşüşün döviz kuru kaynaklı etkilerin bir kısmını dengeleyeceğini ifade etti.
Döviz işlem hacminin tarihi seviyelerde seyrettiğini aktaran Karahan, şunları kaydetti:
“Proaktif, piyasa dostu adımlar sıkı para politikası duruşunu destekledi. Sterilizasyon kapsamında 8 hafta vadeli TL mevduat alım ihalelerine ve likidite senedi ihracına başladık. Fonlama maliyeti açısından, ilk olarak gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’ya yükseltirken, bir hafta vadeli repo ihalelerine ara verdik. Nisan ayında politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 350 baz puan artırarak yüzde 46 olarak belirledik. Aynı zamanda Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’dan yüzde 49’a, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 41’den yüzde 44,5’e çıkardık. Ayrıca Türk Lirası Uzlaşmalı Vadeli Döviz Satım işlemlerine başladık ve para piyasası fonlarındaki getirileri artırmak amacıyla DİBS’lerde doğrudan alım gerçekleştirdik.”
Karahan, likidite fazlasının açığa dönüştüğünü de bildirdi.
“AKTİF LİKİDİTE YÖNETİMİ, PARASAL AKTARIMIN PİYASA FAİZLERİNE YANSIMASINI GÜÇLENDİRDİ”
Aktif likidite yönetiminin, parasal aktarımın piyasa faizlerine yansımasını güçlendirdiğini belirten Karahan, Mart 2024 ile karşılaştırıldığında perakende döviz talebinin daha sınırlı olduğunu ifade etti.
TL çıkışlarının çoğunlukla para piyasası fonlarından gerçekleştiğine dikkat çeken Karahan, şu anda para piyasası fonlarında istikrar sağlandığını aktardı.
Hanehalkı güveninde çok az bozulma yaşandığını belirten Karahan, piyasa oynaklığına rağmen nakit döviz talebinin sınırlı kaldığını sözlerine ekledi.
Karahan, “İyileşen parasal aktarım mekanizması, aktif likidite yönetimi, devam eden dezenflasyon süreci ve iyileşen enflasyon beklentileriyle şu an Mart 2024’teki durumdan daha farklıyız.” dedi.
Ayrıca, hızlı politika tepkisi ve güçlü aktarım sayesinde TL varlıklarda getirilerin artığının altını çizen Karahan, beklentilerdeki olumlu gelişmelerin getiri beklentilerinde iyileşmeye neden olduğunu söyledi.
Karahan, maliyet artışlarının da yavaşladığını belirtti.
“CARİ AÇIĞIN ILIMLI SEVİYELERDE SEYRETMESİ BEKLENİYOR”
Cari açığın ılımlı seviyelerde seyretmesinin beklendiğini ifade eden Karahan, mal talebinin daha dirençli olduğunu, hizmet talebinin ise ılımlı seyrettiğini bildirdi.
Talep tarafında kart harcamalarının ivme kaybettiğine dikkat çeken Karahan, “Sıkı para politikası duruşuna ilişkin kararlılık, iç talebin yavaşlaması, Türk lirasındaki reel değerlenme ve enflasyon beklentilerindeki iyileşme yoluyla dezenflasyon sürecini güçlendiriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Karahan, enflasyonda sürdürülebilir bir düşüş sağlanana kadar sıkı para politikası duruşunun süreceğini vurguladı.
Son olarak, “Bu çerçevede, politika faizi, gerçekleşen ve beklenen enflasyon ile enflasyonun ana eğilimini dikkate alarak öngörülen dezenflasyon patikasının gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirlenecektir. Para Politikası Kurulu, enflasyon görünümüne odaklanarak, politika faizini toplantı bazında ihtiyatlı bir şekilde belirleyecektir. Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi halinde para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır.” açıklamasında bulundu.
