Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş, yeni anayasa çalışmalarına ilişkin Cenevre’de konuştu. Basın mensuplarının gündeme ilişkin sorularını yanıtlayan Kurtulmuş, anayasanın üçüncü maddesiyle ilgili sözlerine açıklık getirerek “Anayasa’nın ilk 4 maddesiyle ilgili tartışma söz konusu değil. 3. maddeyle ilgili tartışma varmış gibi göstermek en hafif tabiriyle haksızlıktır, bir algı operasyonudur” dedi.
10 Ekim’de Ankara’daki Gazi Üniversitesi 2024-2025 Akademik Yılı açılışı törenine katılan Kurtulmuş, burada yaptığı konuşmada akademisyenlerden “yeni anayasa için güçlü destek” istedi.
Anayasada sadece metnin değiştirilmesinin “yeterli olmayacağını” belirten Kurtulmuş, 1961 ve 1982 Anayasalarında var olan birçok maddenin değişmesine rağmen hala “darbeci”, “seçkinci” ruhun Anayasa maddeleri arasında “gizli olduğunu” savundu.
Kurtulmuş, Anayasa’nın 3. maddesindeki, “Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü” tabirinin de değişmesi gerektiğini söyleyerek, “Devletin ülkesi olmaz. Devletin milleti olmaz. Bu metin, ‘Milletin devleti ve ülkelisiyle bölünmez bütünlüğü’ şeklinde ifade edilmelidir. Bu seçkinci, devletçi anlayışın da yeni anayasada milletin gücü üzerine yükselen bir devlet anlayışıyla yeniden ele alınmasının önemli olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
ANAYASANIN 3. MADDESİ NEDİR?
Değiştirilemez maddeler arasında yer alan Anayasanın 3. maddesi şöyle:
“Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Milli marşı “İstiklal Marşı”dır. Başkenti Ankara’dır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Numan Kurtulmuş, yeni anayasa çalışmalarına dair açıklamalarını Cenevre’de gerçekleştirdi. Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Kurtulmuş, anayasanın üçüncü maddesi konusundaki yorumlarına açıklık getirerek, “Anayasa’nın ilk dört maddesi üzerinde herhangi bir tartışma bulunmamaktadır. Üçüncü maddeyle ilgili var olan tartışmaları abartmak, en hafif tabirle haksızlık olarak nitelendirilebilir ve bir algı operasyonu olarak değerlendirilmelidir” şeklinde konuştu.
Kurtulmuş, 10 Ekim’de Ankara Gazi Üniversitesi’nde düzenlenen 2024-2025 Akademik Yılı açılışında da yer aldı ve akademisyenlerden yeni anayasa için güçlü destek taleplerinde bulundu. Burada yaptığı konuşmasında, anayasa metninin sadece değiştirilmesinin yeterli olmayacağına vurgu yaptı.
Kurtulmuş, 1961 ve 1982 yıllarına ait anayasaların birçok maddesinin değişmiş olmasına rağmen, hala içlerinde “darbeci” ve “seçkinci” bir ruh barındırdığını savundu. Bu durumun, anayasanın yeniden şekillendirilmesi sürecinde dikkate alınması gerektiğini belirtti.
Ayrıca, Anayasa’nın 3. maddesinin de revize edilmesi gerektiğini ifade eden Kurtulmuş, “Devletin ülkesi olmaz. Devletin milleti olmaz. Bu metin, ‘Milletin devleti ve ülkesiylene bölünmez bütünlüğü’ şeklinde yeniden ifade edilmelidir” dedi. Kurtulmuş, yeni anayasa bağlamında, devlet anlayışının milletin güçleri üzerine inşa edilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Anayasanın 3. maddesi ise değiştirilemez maddeler arasında bulunuyor ve şu şekilde ifade ediliyor: “Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Milli marşı ‘İstiklal Marşı’dır. Başkenti Ankara’dır.”
Bu yeni anayasa çalışmalarının, ülkenin mevcut yapısının daha demokratik ve katılımcı bir hale getirilmesine yönelik bir adım olarak değerlendirilmesi bekleniyor. Kurtulmuş’un açıklamaları, anayasa üzerindeki tartışmaları derinleştirirken, toplumun farklı kesimlerini de bu sürece dahil etme çabalarını göstermektedir.
