Küresel piyasalarda, ABD Başkanı Donald Trump’ın dün duyurduğu karşılıklılık esaslı tarifelerin ardından ciddi bir satış baskısı yaşanıyor.
ABD yönetiminin korumacı ticaret politikalarının küresel ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerine dair endişeler, dünya genelinde önemli bir risk unsuru olmayı sürdürüyor. Trump, Beyaz Saray’da gerçekleştirilen bir etkinlikte, diğer ülkelerle karşılıklı tarifelerin uygulanmasını öngören bir kararnameyi imzaladı.
Bu kapsamda, ABD’nin pek çok ticaret ortağından ithal edilen ürünlere yüzde 10 ile yüzde 50 arasında değişen tarifeler getirilmeye başlandı.
Avrupa Birliği’ne yüzde 20, Çin’e yüzde 34, Vietnam’a yüzde 46, Tayvan’a yüzde 32, Japonya’ya yüzde 24, Hindistan’a yüzde 26, Güney Kore’ye yüzde 25, Tayland’a yüzde 36, İsviçre’ye yüzde 31, Endonezya’ya yüzde 32, Malezya’ya yüzde 24, Kamboçya’ya yüzde 49, Güney Afrika’ya yüzde 30, Bangladeş’e yüzde 37 ve İsrail’e yüzde 17 oranında tarifeler uygulandı.
Ayrıca, Türkiye, Birleşik Krallık, Brezilya, Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri, Yeni Zelanda, Mısır ve Suudi Arabistan gibi bazı ülkeler için yüzde 10 gümrük vergisi uygulanacağı belirtildi.
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, diğer ülkelerin karşılıklı tarifelere misilleme yapmamalarını önerirken, aksi takdirde daha yüksek gümrük vergi oranlarının devreye girebileceğini ifade etti.
Analistler, ABD’nin bu tarife adımlarının ardından diğer birçok ülkenin misillemede bulunacağına dair öngörülerde bulunurken, ticaret savaşlarının derinleşmesine yönelik kaygıların risk algısını artırdığına dikkat çektiler.
Tarifelerin küresel enflasyon ve büyüme üzerindeki etkisinin belirsiz olduğu vurgulanırken, makroekonomik veri akışının önümüzdeki dönemde daha fazla önem kazanabileceği ifade edildi.
Trump’ın açıklamalarının ardından, ABD piyasaları kapandıktan sonra vadeli piyasalarda satış baskıları artarken, güvenli varlıklara olan talep güçlü bir şekilde devam etti.
Artan tahvil talebi sonucunda, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi 13 baz puan düşerek yüzde 4,07 seviyesine geriledi.
Ticaret savaşına dair endişelerin güvenli liman varlıklarına olan talebi artırması sebebiyle, altının ons fiyatı 3.167,86 dolarla rekor kırarken, şu an 3.132 dolardan işlem görmektedir.
Dolar endeksi yüzde 0,2 düşüşle 103,1 seviyesine gerilerken, Brent petrolün varili de önceki kapanışın yüzde 0,8 altında 73 dolardan satılmaya başladı.
Trump’ın açıklamalarından önce kapanan New York Borsası’nda dün, S&P 500 endeksi yüzde 0,67, Nasdaq endeksi yüzde 0,87 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,56 oranında artış gösterdi. Ancak ABD endeks vadeli kontratları yeni güne sert bir düşüşle başladı.
Avrupa borsalarında ise dün negatif bir seyir gözlemlendi. Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, tarifeleri küresel ekonomiye büyük bir darbe olarak değerlendirdi.
Von der Leyen, dünyadaki belirsizliğin artacağını ve daha fazla korumacılığın tetikleneceğini belirterek, “Sonuçları korkunç olacak.” şeklinde konuştu.
Başkan Trump’ın, diğer ülkelerin mevcut kurallardan haksız yere faydalandığı görüşüne katıldığını ifade eden Von der Leyen, dünya ticaret sisteminin küresel ekonominin gerçeklerine göre şekillendirilmesi için çaba göstermeye hazır olduklarını belirtti.
Ayrıca, ABD ile müzakerelere başlamak için henüz geç kalınmadığını vurgulayan Von der Leyen, “Her zaman, transatlantik ticaretteki engelleri kaldırmak için müzakerelere açık olduk.” ifadelerini kullandı.
Analistler, AB’nin öncelikle diyalog temelli bir çözüm stratejisini benimsediğini, eğer ilerleme kaydedilemezse ABD’ye karşı tarifelerin ve bazı ticari düzenlemelerin gündeme gelebileceğini ifade ettiler.
Tarife hakkında gelişmelerin yanı sıra, bugün Avro Bölgesi’nde açıklanacak Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) toplantı tutanakları da yatırımcıların dikkatle takip edeceği unsurlar arasında yer alıyor.
Dün, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,66, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,22, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,30 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,27 değer kaybetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne düşüşle başladı.
Asya borsalarında da zayıf bir seyir dikkat çekerken, Trump’ın yeni tarifeleri bölgedeki borsa endekslerini olumsuz etkiliyor.
Çin Ticaret Bakanlığı, Amerika’nın kararına karşı çıktığını ve kendi haklarını korumak adına karşı tedbirler alacağını duyurdu.
ABD’nin uyguladığı “karşılıklı tarife” uygulamasının tek taraflı ve öznel bir bakış açısıyla yapıldığını belirten bakanlık, bunun uluslararası ticaret kurallarına aykırı olduğunu vurguladı. Açıklamada, “Bu durum, yalnızca ABD’nin kendi çıkarlarına zarar vermekle kalmayacak, aynı zamanda küresel ekonomik kalkınma ve tedarik zinciri istikrarını da tehlikeye atacaktır.” denildi.
Ayrıca, ABD’nin birçok ticaret ortağının konudaki memnuniyetsizliklerini dile getirmesi gerektiği hatırlatıldı ve “Tarih, tarifeleri artırmanın ABD’nin sorunlarını çözmeyeceğini kanıtlamaktadır. Ticaret savaşlarının kazananı olmaz, korumacılık bir çıkış yolu değildir.” ifadesine yer verildi.
Analistler, tarife adımları sonrası bölge endekslerinde görülen satış baskısının devam ettiğini ve Japonya ile Güney Kore’den gelecek yeni açıklamaların yakından takip edildiğini belirtti.
Japonya’da bugün açıklanan verilere göre, mart ayına ilişkin hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 50 ile beklentileri aşarken, bileşik PMI 48,9 olarak kaydedildi.
Çin’deki Caixin hizmet sektörü PMI ise mart ayında 51,9 ile tahminleri geçerken, bileşik PMI 51,8 seviyesinde gerçekleşti.
Tüm bu gelişmeler ışığında, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 3, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,8, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,4 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,8 düşüş gösterdi.
Yurt içinde, Borsa İstanbul’da dün satış ağırlıklı bir görünüm sergilenirken, BIST 100 endeksi günü yüzde 1,41 değer kaybıyla 9.523,31 puandan kapattı. Bugün ise gözler mart ayı enflasyon verilerine çevrildi.
AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, mart ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 2,87 artış gösterdiğini öngörüyor.
Mart ayı enflasyon beklentilerine göre, yıllık enflasyonun bir önceki ay yüzde 39,05 olan seviyeden yüzde 38,66’ya gerilemesi öngörülüyor. 2025 sonu enflasyon beklentisi ise mart ayı itibarıyla yüzde 30,62 olarak belirlenmiştir.
Dolar/TL, dün yatay bir seyir izleyerek 37,9467’den kapanırken, bankalararası piyasada bugün açılışta önceki kapanışın hemen altında 37,9350 seviyesinden işlem görmekte.
Analistler, yurt içinde bugün enflasyon verileri, yurt dışında ise dünya genelinde hizmet sektörü PMI verileri, Avro Bölgesi’nde ÜFE, ECB toplantı tutanakları ile ABD’de dış ticaret dengesi ve haftalık işsizlik maaşı başvurularının önemli olduğunu kaydederek, BIST 100 endeksinde 9.600 ve 9.700 seviyelerinin direnç, 9.400 ve 9.300 puanın ise destek konumunda olduğunu belirttiler.
