Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından hesaplanan Konut Fiyat Endeksi (KFE/2023=100), ülke genelindeki konut fiyatlarının kalite etkisinden arındırılmış değişimlerini yansıtmak amacıyla düzenli olarak güncellenmektedir. Eylül ayında, bir önceki aya kıyasla yüzde 1 artış göstererek 148 seviyesine ulaştı.
Aynı dönemde KFE, yıllık bazda yüzde 27,4’lük bir artış kaydetti. Ancak, bu dönemde görülen reel azalış oranı ise yüzde 14,7 olarak belirlendi. Böylelikle, şubat ayında başlayan reel azalış süreci, sekizinci ayda da devam etti.
Reel anlamda konut fiyatları, en son ocak ayında yıllık yüzde 1,4 artış göstermişken, şubat itibarıyla başlayan düşüş süreci yüzde 5,1’lik bir azalışla devam etti. Eylülde, konut fiyatlarının yıllık reel değer kaybı ise yüzde 14,7’ye ulaşarak önemli bir gelişme kaydedildi. Düşüşü fırsat olarak gören yatırımcıların alım yönünde harekete geçmesi, 140 bin 919 ile son 21 ayın en yüksek konut satış rakamını getirdi.
Gayrimenkul iktisatçısı Ahmet Büyükduman, enflasyonun üzerinde reel faiz oranları sunulmaya devam ettiği sürece konut fiyatlarındaki düşüşün süreceğini belirtti. Bu durumun yatırımcılar için bir fırsat sunduğunu ifade eden Büyükduman, brüt kira çarpanlarının 15 yıl civarına düştüğünü açıkladı. Kendi ifadesiyle, konutlarda amortisman süresinin 20 yılın üzerine çıkmasının ardından yeniden 15 yıl civarına gerilediğini aktardı.
Büyükduman, konut satışlarının son üç aydır artış gösterdiğini vurguladı. Kira getirisi amaçlı alımların da hız kazandığını belirten uzman, konutların mevcut kira çarpanı seviyesinde yeniden cazibe kazandığını ifade etti.
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, Kovid-19 salgınıyla birlikte tüm dünyada konut arzında daralma yaşandığını belirtti. Hızlı daralmanın ardından konut fiyatları ve kiralarda meydana gelen yükselişin, enflasyon üzerinde önemli bir baskı yarattığını söyledi. Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında etkileyen illerde konut arzının hızla arttığına dikkat çekti.
Şener, konut fiyatlarındaki artışın yavaşladığını belirtirken, arzın artmasının fiyatlar üzerindeki etkisini değerlendirdi. Yüksek maliyetlerin, aşırı talep ve yetersiz arzın konut fiyatlarını bu kadar yüksek tutmaya devam ettiğini vurguladı. Ayrıca pandemi süreci, maliyet artışları ve deprem gibi olayların, konut fiyatlarında aşırı artışa sebep olduğunu yineledi.
Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici, konut kredisi faiz oranlarının bir yıl öncesine göre önemli ölçüde düştüğünü belirtti. Bu düşüşün yatırımcıları yeniden konut alımına yönlendirdiğini ifade eden Çekici, konut satışlarının 2022’de yıllık bazda yüzde 170 oranında olağanüstü bir artış gösterdiğini belirtti.
Ancak 2023 yılı itibarıyla konut satışlarının azaldığını dile getiren Çekici, bu durumun konut fiyatlarının reel olarak gerilemesine neden olduğunu açıkladı. Düşük konut satış sayılarının, finansmana erişim zorlukları ve alım gücü problemleriyle ilişkilendirildiğini belirtti. Bu sıkıntıların ortadan kalkması durumunda gayrimenkul yatırımlarına ilginin artacağını öngördü.
Çekici, konut yatırımlarının sadece barınma ihtiyacını karşılamanın ötesinde, tasarruf ve finansal yatırım aracı olarak değerlendirildiğini vurguladı. Yatırım kararlarının bilinçli bir şekilde alındığında uzun vadede kazanç sağlayacağını ifade etti.
