2023 yılında İşsizlik Sigortası Fonu, 197 milyar liralık varlık büyüklüğüne ulaşmışken, 2024 yılı itibarıyla bu fonun yaklaşık %82 büyüyerek 359 milyar liralık büyüklüğe ulaşması öngörülmektedir. İşsizlik Sigortası Fonu, 1999 yılında yasalaşmış ve ilk işsizlik sigortası ödemeleri 2002 yılında yapılmaya başlanmıştır. Sigortalı işçilerin isteği dışında işsiz kalmaları durumunda gelir kaybını telafi etmek için kurulan bu fondan, geçmişten günümüze birçok kişi faydalanmıştır.
2023 yılında 197 milyar lira ile kapanan fonun gelir kaynakları arasında, sigortalıların prime esas aylık brüt kazançları üzerinden hesaplanan %2 işveren, %1 sigortalı kesintileri ve %1 devlet payı yer almaktadır. Geçen yıl, fona giden gelirlerin 162 milyar lirası işçi ve işveren primlerinden, 54 milyar lirası devlet katkısından, 95 milyar lirası faiz gelirlerinden ve 24 milyar lirası diğer kalemlerden oluştu. 2024 yılında fona gerektiği gibi ücretlerin artması ve yeni desteklerin eklenmesiyle birlikte 359 milyar liralık büyüklüğe ulaşacağı öngörülmektedir.
2024 yılında, fon aracılığıyla işsiz kalan kişilere toplamda 45 milyar 730 milyon lira dağıtılması planlanırken, teşvik ve destekler içinse 71 milyar lira ayrılacaktır. İşsizlik ödeneği, 2002 yılından 31 Aralık 2024’e kadar işsiz kalan 18 milyon 943 bin kişiye pasif ödemeler olarak yapılmıştır.
YENİ ASGARİ ÜCRETLE BİRLİKTE İŞSİZLİK ÖDENEĞİ DE ARTACAK
İşsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançlarına göre hesaplanmaktadır. Bu durumda ödeneğin tutarı, işten ayrılmadan önceki kazançların %40’ı olarak belirlenmekte fakat asgari ücretin %80’ini aşmamakta ve burada %7.59 oranında damga vergisi kesintisi uygulanmaktadır. 2025 yılında geçerli olacak asgari ücret brüt 26 bin 5 lira 50 kuruş ve net 22 bin 104 lira 67 kuruş olarak belirlenmiştir. Bu nedenle, 2025 yılı itibarıyla 4 ay süreyle çalışıp işsiz kalan bir kişinin alacağı en düşük işsizlik ödeneği 10 bin 323 lira olacak ancak 2024’de işsizlik ödeneği almaya başlayanlar için bu miktar değişmeyecektir.
Ayrıca, asgari ücret zammıyla birlikte işsizlik ödeneğinde belirlenen üst sınır da artacaktır. Örneğin, geçtiğimiz yıl en yüksek işsizlik ödeneği 15 bin 880 lira iken, yeni asgari ücret ile bu rakam 20 bin 646 lira olacak şekilde revize edilecektir. Dolayısıyla, üst sınırdan ödeme alanların tutarları, yeni asgari ücrete göre belirlenecektir.
SİGORTALILIK SÜRESİNE GÖRE ÖDEME YAPILIYOR
İşsizlik ödeneğinden yararlanabilmek için bazı şartların sağlanması gerekmektedir. İşsiz kalan kişinin, kendi isteği dışında işsiz kalmış olması, hizmet akdinin sona ermesinden önceki 120 gün içinde hizmet akdine tabi olması, hizmet akdinin feshinden önceki son 3 yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olması ve hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içerisinde İŞKUR’a başvurmuş olması gerekmektedir. Bu şartları yerine getiren bireyler, ödeneğe başvuru yaparak hak kazanabilirler.
Hizmet akdinin feshinden önceki
