İstanbul Sanayi Odası tarafından açıklanan Türkiye İmalat PMI endeksi, mart ayında da eşik değer olan 50,0 seviyesinin altında kalarak, faaliyet koşullarında bir yıl boyunca devam eden yavaşlama eğilimini sürdürdü. Mart ayındaki manşet PMI 47,3 olarak ölçülürken, bu rakam şubat ayındaki 48,3 seviyesinin altında kalmış ve Ekim 2024’ten bu yana en düşük değer olarak kaydedilmiştir. Yeni siparişlerin 21. kez aylık bazda yavaşlama gösterdiği bu dönemde, yeni ihracat siparişlerinde de Kasım 2022’den bu yana gözlemlenen en sert düşüş yaşanmış durumdadır.
İstanbul Sanayi Odası’nın Türkiye Sektörel PMI Mart 2025 raporuna göre, anket kapsamındaki 10 sektör içerisinde üretimini artıranların sayısı dörde yükseldi. Gıda ürünleri, bu dönemde en hızlı büyüyen sektör olarak öne çıkarken, kimyasal, plastik ve kauçuk ürünlerinde ise en sert üretim kaybı gözlemlenmiştir. İstihdamını artıran sektör sayısı mart ayında dörde yükselirken, yeni sipariş artışı yalnızca gıda ürünleri ile ağaç ve kağıt ürünlerinde gerçekleşti. Çoğu sektör, satın alma faaliyetlerini azaltmaya devam etti ve girdi talebindeki zayıflık, tedarikçilerin teslimat sürelerini hızlandırmalarına yol açtı.
Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI anketi sonuçları saatine göre açıklanmış ve anket verileri, sektördeki iyileşmeyi gösteren tüm verilerin 50,0’nin üzerinde olduğu durumlarda belirtilmiştir. Ancak, bu ayki endeks değerinin yine eşik değerin altında kalması, aktivitenin bir yıl boyunca yavaşksiyon göstermeye devam ettiğine işaret etmektedir.
Yeni siparişlerdeki yavaşlamanın geçen yılın Ekim ayından bu yana en belirgin düzeyde yaşandığı gözlemlenirken, katılımcılar, piyasa koşullarının bu durumu etkilediğini belirtmiştir. Üretimdeki yavaşlama, yıla muhalif olarak en sert düzeyde gerçekleşmiş ve imalatçılar, hazır siparişlerdeki düşüş nedeniyle dördüncü ay peş peşe istihdamı azaltmak durumunda kalmıştır. Ancak, bu azalmanın oranı, Aralık ayından bu yana en düşük seviyede kaydedilmiştir.
Mart ayında satın alma faaliyetlerinin azalmasıyla beraber, girdi ve nihai ürün stoklarında önemli bir değişim yaşanmadı. Nihai ürün stoklarındaki yatay seyir, on aylık düşüş döneminin sona ermesini sağladı. Zayıf girdi talebinin etkisiyle, tedarikçilerin teslimat süreleri son altı ayda ilk kez ve Aralık 2022’den bu yana en yüksek oranda azalmıştır. Girdi maliyetleri ise liranın zayıflığına bağlı olarak keskin bir artış göstermeye devam etti. Ancak enflasyon, son üç ayın en düşük seviyesine inmeye başladı, nihai ürün fiyatlarındaki artış ise yıl başından bu yana en düşük oranla gerçekleşti.
S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmelerde bulundu. Harker, yurt içi ve yurt dışındaki zorlu piyasa koşullarının Türk firmalarının yeni sipariş alımındaki zorlukları artırarak üretimde yavaşlamaya sebep olduğunu ifade etti. Azalan talep baskısının, tedarikçilerin teslimat sürelerini hızlandırmalarına olanak sağladığı ve liradaki zayıflamanın halen enflasyonist baskıları sürdürdüğü vurgulandı.
SEKTÖREL PMI’DA GIDA GÜÇLÜ ÜRETİM ARTIŞINI SÜRDÜRDÜ
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI Mart 2025 raporunda, takip edilen 10 sektörden üretimini artıranların sayısının şubatta iki iken martta dörde yükseldiği belirtildi. Gıda ürünleri, güçlü üretim artışını sürdürerek en hızlı büyüyen sektör konumunu korurken, ağaç ve kağıt ürünleri ile metalik olmayan mineral ürünlerinde de üretim artışları kaydedildi. Ancak, kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri sektöründe en belirgin üretim kaybı, Nisan 2020’den bu yana en yüksek düzeye ulaştı.
Mart ayındaki üretim iyileşmesinin öne çıkan sinyallerine rağmen, yeni siparişlerin yalnızca gıda ürünleri ve ağaç-kağıt sektörlerinde artış gösterdiği gözlemlendi. Ana metal sektöründe yeni siparişlerde en keskin yavaşlama yaşanmış olup, bu durum pandemi dönemi hariç Ekim 2018’den bu yana en belirgin düzeyde kaydedildi. Yeni ihracat siparişlerinde ise 10 sektörden sekizinde yavaşlama ortaya çıktı. Üretimle paralel olarak, istihdamı artıran sektör sayısının da mart ayında dörde çıktığı ifade edildi. Kara ve deniz taşıtları sektörü, Kasım 2023’ten bu yana en hızlı istihdam artışını sağlarken, ana metal sanayi en keskin düşüşü yaşadı.
Mart ayında çoğu sektör, satın alma faaliyetlerini azaltmaya devam etti ve zayıf girdi talebi, tedarikçilerin teslimat sürelerini hızlandırmalarına yardımcı oldu. Tedarikçilerin teslimat sürelerindeki iyileşme, elektrikli ve elektronik ürünler ile giyim ve deri ürünleri dışındaki sekiz sektörde görüldü. Tedarikçi performansındaki en güçlü iyileşme, ana metal sektöründe kaydedildi. Mart ayında girdi maliyetleri, şubat ayına göre daha yavaş olmakla birlikte keskin şekilde artmaya devam etti. Girdi fiyatları en hızlı ağaç ve kağıt ürünlerinde artarken, en ılımlı artış giyim ve deri ürünlerinde gerçekleşti. Nihai ürün fiyatları ise tekstil sektöründe son üç ayda ilk kez azalırken, diğer tüm sektörlerde artış gösterdi.
