Güney Kore Cumhurbaşkanı Yoon Suk-yeol, 2023 yılı Ekim ayında ülkesinde “sıkıyönetim” ilan ettiğini duyurdu ve muhalefeti, devletin demokratik yapısını tehdit eden “devlet karşıtı güçler” olarak tanımladı. Bu karar, Güney Kore tarihinde yaklaşık 40 yıl aradan sonra ilk kez alınan bir sıkıyönetim ilanı olduğu için ABD ve diğer müttefik ülkeleri alarma geçirdi.
Yoon, sıkıyönetim ilanından yalnızca altı saat sonra, aldığı bu karardan geri adım attı ve sıkıyönetimi kaldırdı. Sıkıyönetim ilan etmeye neden olan durumu açıklayan Yoon, ulusuna yaptığı bir televizyon konuşmasında muhalefeti “devlet karşıtı faaliyetlerle” suçlayarak izleyicilere hitap etti.
Yoon’un bu açıklamasının ardından, yeni sıkıyönetim komutanı General Park An-su tarafından altı maddeden oluşan bir kararname yayımlandı. Kararnamede, siyasi faaliyetler, propagandalar ve toplantılar yasaklandı; medya kuruluşları sıkıyönetim altına alındı ve tüm sağlık personelinin, grevdeki doktorlar dahil, 48 saat içinde işlerine dönmesi talimatı verildi. Yoon’un bu hareketi, 1980’lerden beri Güney Kore’de görülen otoriter liderlik dönemine geri dönüş olarak değerlendirildi.
Karar, muhalefet ve Yoon’un kendi partisinin lideri tarafından hemen eleştirildi. Güvenlik güçleri, Ulusal Parlamento’yu kuşatarak çatılara helikopterler indirdi ve askerler, milletvekillerinin binaya girmesini engellemeye çalıştı. Bunun üzerine, 190 milletvekili oy birliğiyle Yoon’un kararını reddetti ve sıkıyönetimin kaldırılmasını talep etti. Parlamento binası önünde toplanan yüzlerce protestocu, Yoon’un tutuklanmasını talep eden sloganlar atarken, bazıları güvenlik güçleriyle çatışmaya girdi. Ancak bu çatışmalarda yaralanma veya can kaybı yaşanmadı. Güney Kore Anayasası’na göre, sıkıyönetimin kaldırılması yönündeki parlamento kararına saygı gösterilmesi gerektiği ifade edildi.
Askeri yetkililer, oylamaya rağmen Yoon’un kendisi kaldırmadığı sürece sıkıyönetimin devam edeceğini bildirdi. Ancak muhalefet, siyasi çizgilerin ötesinde birleşmiş durumda. Yoon’un muhafazakar Halkın Gücü partisinin lideri, sıkıyönetim ilanını “yanlış” olarak nitelendirdi. 2022 başkanlık seçimlerinde Yoon’a karşı çok az bir farkla kaybeden muhalefet lideri Lee Jae-myung, Yoon’un kararı için “yasadışı ve anayasaya aykırı” nitelendirmesinde bulundu. Lee’nin liderliğindeki ana muhalefet partisi Demokrat Parti, başkanın hareketini “esasen bir darbe” olarak tanımladı.
Yoon, sıkıyönetim ilanının üzerinden altı saat geçtikten sonra, birliklerin kışlalarına döneceklerini ve kabine toplantısının ardından emri kaldıracağını açıkladı. Beyaz Saray, bu gelişmeden “rahatladıklarını” ifade etti ve demokrasi vurgusu yaparak ABD-Güney Kore ittifakının önemine dikkat çekti. ABD, bölgedeki 28 bin 500 askerinin Kuzey Kore’ye karşı konumlandığı Asya’da önemli bir müttefik olan Güney Kore’deki bu durumu “ciddi endişe” ile izlemekte olduğunu belirtmişti.
Seul’deki gözlemciler, Yoon’un ani ve beklenmedik açıklamasının ardından ülkede hissedilen duygunun genel olarak şaşkınlık ve üzüntü olduğunu yazıyorlar. Güney Kore’nin ana muhalefet partisi, Yoon’u “ayaklanma” ile suçlayarak istifasını talep ederken, ülkenin en büyük işçi sendikası grubu da “akıl dışı ve antidemokratik önlem” gerekçesiyle süresiz genel grev çağrısını duyurdu. Yoon’un kendi partisi Halkın Gücü Partisi ise, sıkıyönetim ilanını “trajik” olarak nitelendirdi ve olayla ilgili olarak hesap verenlerin
