Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Ticaret Bakanlığı’nın işbirliği sonucunda eylül ayına dair geçici dış ticaret verileri yayımlandı.
Açıklanan verilere göre, Genel Ticaret Sistemi çerçevesinde ihracat, eylül ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,9 oranında azalarak 21 milyar 987 milyon dolara geriledi. İthalat ise %.1,4’lük bir düşüşle 27 milyar 116 milyon dolara düştü.
Dış ticaret açığı ise eylülde, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 0,7 artış göstererek 5 milyar 129 milyon dolara ulaştı.
Eylül 2023’te ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 81,5 olarak belirlenirken, bir önceki ay bu oran yüzde 81,1’e geriledi.
Ocak-Eylül Dönemi Dış Ticaret Verileri
Ocak-eylül dönemi itibarıyla ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,6 artarak 191 milyar 754 milyon dolara ulaştı. Aynı dönemde ithalat ise yüzde 8,1 azalış göstererek 252 milyar 183 milyon dolar olarak kaydedildi.
Bu dönemde dış ticaret açığı, yüzde 33,1 oranında bir azalma ile 87 milyar 664 milyon dolardan 60 milyar 430 milyon dolara geriledi.
Ocak-eylül döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranı, yüzde 68,1’den yüzde 76’ya yükseldi.
Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Verileri
Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, eylülde yüzde 2,9 artarak 20 milyar 231 milyon dolardan 20 milyar 819 milyon dolara yükseldi. Aynı dönemde, enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat ise yüzde 4,5 artışla 20 milyar 286 milyon dolardan 21 milyar 203 milyon dolara çıktı.
Bu durum neticesinde, enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı eylülde 383 milyon dolar olarak kaydedildi.
Dış ticaret hacmi, eylülde yüzde 3,7’lik bir artışla 42 milyar 22 milyon dolar oldu. Bu ayda, enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 98,2 olarak belirlendi.
İmalat Sanayi Verileri
Ocak-eylül döneminde, ekonomik faaliyetlere göre ihracatta imalat sanayisinin payı yüzde 94,3, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,5, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı ise yüzde 1,7 oldu.
Geniş ekonomik gruplarda, ithalatta eylülde ara mallarının payı yüzde 67,7, sermaye mallarının payı ise yüzde 16,1 olarak hesaplandı. Tüketim mallarının payı ise yüzde 15,6 oldu.
Ocak-eylül döneminde ithalatta ara mallarının payı yüzde 69,5, sermaye mallarının payı yüzde 14,9, tüketim mallarının payı ise yüzde 15,4 olarak kaydedildi.
Ülkelere Göre İhracat ve İthalat
Eylülde ihracatta Almanya, 1 milyar 680 milyon dolar ile ilk sırada yer aldı. Bu ülkeyi 1 milyar 400 milyon dolarla Birleşik Krallık, 1 milyar 263 milyon dolarla ABD, 1 milyar 133 milyon dolarla Irak ve 1 milyar 48 milyon dolarla İtalya izledi. İlk beş ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 29,7’sini oluşturdu.
Ocak-eylül döneminde de ihracatta Almanya, 15 milyar 295 milyon dolar ile ilk sırayı aldı. Ardından 11 milyar 789 milyon dolarla ABD, 11 milyar 151 milyon dolarla Birleşik Krallık, 9 milyar 514 milyon dolarla Irak ve 9 milyar 323 milyon dolarla İtalya geldi. İlk beş ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 29,8’ine tekabül etti.
Eylülde ithalatta ise Çin, 3 milyar 737 milyon dolarla ilk sırayı aldı. Bunu 3 milyar 304 milyon dolarla Rusya, 2 milyar 521 milyon dolarla Almanya, 1 milyar 412 milyon dolarla İtalya ve 1 milyar 392 milyon dolarla ABD takip etti. İlk beş ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 45,6’sını oluşturdu.
Ocak-eylül dönemindeki ithalatta yine ilk sırada 33 milyar 130 milyon dolarla Çin yer aldı. Rusya Federasyonu 32 milyar 483 milyon dolarla ikinci, Almanya 19 milyar 816 milyon dolarla üçüncü, İtalya 13 milyar 802 milyon dolarla dördüncü ve ABD 12 milyar 231 milyon dolarla beşinci sırada yer aldı. İlk beş ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 44,2’sini oluşturdu.
Yüksek Teknoloji Ürünleri Verileri
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriler göz önüne alındığında, eylülde bir önceki aya kıyasla ihracat yüzde 1,2 azalırken, ithalat yüzde 1 artış gösterdi. Geçen yılın aynı ayına göre takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre ise eylülde ihracat yüzde 1,2, ithalat yüzde 1,4 azaldı.
Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, “ISIC Rev.4” sınıflaması içinde değerlendirilen imalat sanayisi ürünlerini kapsıyor. Eylülde bu sınıflamaya göre imalat sanayisi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,5, yüksek teknoloji ürünlerinin bu ürünler içindeki payı ise yüzde 3,9 olarak kaydedildi.
Ocak-eylül döneminde ISIC Rev.4’e göre imalat sanayisi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,3, yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ihracatı içindeki payı ise yüzde 3,4 düzeyinde gerçekleşti.
Eylülde imalat sanayisi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 83,9 olarak belirlenirken, yüksek teknoloji ürünlerinin bu ürünler içerisindeki payı yüzde 12,6 olarak kaydedildi.
Ocak-eylül döneminde ise imalat sanayisi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 81,4, yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ithalatı içindeki payı ise yüzde 11,2 olarak kayıtlara geçti.
Özel Ticaret Sistemi Verileri
Özel Ticaret Sistemi çerçevesinde eylülde ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,9 azalarak 19 milyar 989 milyon dolara düştü. İthalat ise yüzde 1,4’lük bir düşüşle 25 milyar 348 milyon dolara geriledi.
Eylülde dış ticaret açığı, yüzde 0,3 artış göstererek 5 milyar 344 milyon dolardan 5 milyar 358 milyon dolara ulaştı. Bu dönemde ihracatın ithalatı karşılama oranı Eylül 2023 itibarıyla yüzde 79,2 iken, geçtiğimiz yılın aynı ayında yüzde 78,9 olarak belirlendi.
Özel Ticaret Sistemi verilerine göre, ocak-eylül döneminde ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,1 artarak 173 milyar 417 milyon dolara çıkarken, ithalat yüzde 8,5 oranında azalarak 234 milyar 822 milyon dolara geriledi.
Bu dönemde dış ticaret açığı, yüzde 29,3 oranında azalarak 86 milyar 807 milyon dolardan 61 milyar 404 milyon dolara düştü. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise Ocak-Eylül 2023 döneminde yüzde 66,2 iken bu yıl aynı dönemde yüzde 73,9’a yükseldi.
