Türkiye’nin kültürel ve ekonomik zenginlikleri arasında yer alan coğrafi işaretli ürünler, yerel kimliklerin korunmasında ve tanıtılmasında büyük bir rol oynamaktadır. Gaziantep ve Konya’nın ardından en fazla coğrafi işaretli ürüne sahip iller arasında yer alan Erzurum, bir ürün daha tescillemiştir. Bu ürün, tarihi ve kültürel anlamda büyük öneme sahip olan Erzurum Burması ya da Erzurum Burma Bileziğidir.
Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası tarafından 26 Aralık 2022 tarihinde, halı, kilim ve diğer dokuma ürünleri dışındaki el sanatı ürünleri kategorisinde, Erzurum Burması için coğrafi işaret başvurusu yapılmıştır. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından gerçekleştirilen inceleme sürecinin ardından, bu değerli ürün coğrafi işaret onayına kavuşmuştur. Erzurum Burması, zengin bir geçmişe sahip olup, Erzurum’un ekonomik ve kültürel yaşamında önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle söz kesim törenlerinde mehir olarak istenmesi ve düğünlerde hediye olarak takılması, bu ürünün toplumsal yaşamda nasıl bir yere sahip olduğunu göstermektedir. Ürünün üretim süreci ise, ustalık ve beceri gerektiren bir süreçtir; coğrafi sınırlarla bağlantılı olan stilize edilmiş kaş modelleri, bu alanın önemli bir parçasıdır.
Erzurum Burması, genellikle 22 ayar 916 milyem değerindeki ikiye katlanmış altın tel ya da 925 ayar gümüş tel kullanılarak üretilmektedir. Bu süreçte, teller 22 ila 28 büklüm olacak şekilde burulmaktadır. Altın telin kullanılması yaygın olsa da, 14 ayar altının sert olması ve 24 ayar altının yumuşak olması sebebiyle bu altın türleri tercih edilmemektedir. Ürünün ağırlığı genellikle 25 gramdan başlamaktadır ve talep edilen bileziğin gramajına göre artış göstermektedir. Erzurum Burması; kaş (toka), kordon ve kilit olmak üzere üç ana kısımdan oluşur. Kordon bölümü işlenmemiş olarak bırakılırken, teller kendi çevrelerinde burularak şekillendirilir. Kaş kısmı ise, bileziğin ayırt edici özelliğini taşıyarak, ustalık becerisi gerektiren bir detaydır. Kaş, bileziğin kalınlığına göre ölçülendirilir ve bu da her bir bileziğin özgün olmasını sağlar.
Türk Patent ve Marka Kurumu’nda Erzurum Burması dışında da pek çok coğrafi işaret bekleyen ürün bulunmaktadır. Bunlar arasında Pasinler Balı, Erzurum Karın Kaymağı Peynir, Hasankale Dövme Kebap, Hasankale Etli Ekmek, Hasankale Güveci, Pasinler Köfte, Erzurum Geven Balı, Erzurum Kelecoş, Erzurum Kaşar Peyniri, Narman Yeşil Mercimeği, Erzurum Kahvaltısı, Erzurum Un Helvası, Karayazı Balı ve Erzurum İspir Gobdini bulunmaktadır. Bu ürünler, Erzurum’un zengin gastronomi ve kültürel mirasını yansıtan önemli unsurlardır. Yerel ürünlerin coğrafi işaret alması, hem ekonomik kalkınma hem de kültürel mirasın korunması açısından son derece önemlidir.
