Yurdun dört bir yanını saran Cumhuriyet coşkusu, bugün zirve yapacak.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ebedi istirahatgahı Anıtkabir dolup taşacak.
Her yaştan insanlar ‘Yaşasın Cumhuriyet’ diye haykıracak.
Bursa’da on binler FSM’de buluşacak. Coşku sel olup Mudanya’da denize akacak.
İŞTE O TARİHİ ANLAR
Anadolu’nun düşman işgalinden kurtarılmasının ardından TBMM’nin 29 Ekim 1923’te cumhuriyeti ilan etmesiyle Türkiye tarihinde yeni bir sayfa açıldı, “Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir” sözü de devlet yönetiminde yerini aldı. Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkmasıyla yakılan bağımsızlık meşalesi, Türk milletinin verdiği büyük mücadele sayesinde halen yanmaya devam ediyor. Yeni Türk devletinin varlığı, 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Antlaşması ile tescillendi. İkinci dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplanmasından 2 ay sonra 13 Ekim 1923’te Ankara, Türkiye’nin hükümet merkezi oldu. Artık mevcut rejimin isminin de bütün açıklığı ile konulması, yeni devletin başkanının seçilmesi gerekiyordu.
‘YARIN İLAN EDECEĞİZ’ DEDİ…
Mustafa Kemal Paşa, 28 Ekim 1923 akşamına kadar hükümetin kurulamaması üzerine Çankaya Köşkü’nde arkadaşları için Latife Hanım’a bir sofra hazırlattı. İsmet Paşa, Ali Fuat Paşa, Halit Paşa, Kemalettin Sami Bey’in de yer aldığı akşam yemeğinde yaşananları Mustafa Kemal Paşa, yemek sırasında: ‘Yarın Cumhuriyet ilan edeceğiz’ dedi. Mustafa Kemal Paşa o gece İsmet Paşa ile 1921 Anayasası’nın bazı maddelerini değiştiren kanun tasarısını ülkenin bekası için hazırladı. “Türkiye devletinin hükümet şekli cumhuriyettir” hükmünün yer aldığı tasarı üzerinde TBMM’de yapılan konuşmalardan sonra saat 20.30’da oturuma katılan 158 üyenin tamamının oyuyla cumhuriyetin ilanı kabul edildi.
Cumhuriyetin ilanı “Yaşasın Cumhuriyet” sesleri ve alkışlarla karşılandı. Böylece yeni devletin yönetim biçimi bütün açıklığı ile ismini almış oldu. Cumhuriyetin ilanı ile “Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir” ilkesi de artık devlet yönetiminde en belirgin şekliyle yerini buldu. 158 milletvekilinin tamamının oyunu alan Gazi Mustafa Kemal Paşa, TBMM tarafından yeni Türk devletinin ilk cumhurbaşkanı seçildi. Mustafa Kemal Paşa, “Türkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır” sözüyle bitirdi.
1925’TE MİLLİ BAYRAM OLDU…
Türk halkı, 29 Ekim gecesi ve 30 Ekim günü cumhuriyetin ilanını kutladı. 26 Ekim 1924’te yayımlanan kararname ile cumhuriyetin ilanının 101 pare top atışı ve düzenlenecek etkinliklerle kutlanmasına karar verildi. Karar doğrultusunda 29 Ekim 1924’teki etkinlikler, kutlamaların başlangıcı oldu. Hariciye Vekaleti, 2 Şubat 1925’te bir kanun teklifiyle 29 Ekim’in bayram olmasını önerdi. Teklif, Meclis Anayasa Komisyonu tarafından incelendi ve 18 Nisan’da karara bağlandı. TBMM’de teklifin 19 Nisan’da kabul edilmesiyle 29 Ekim, 1925 yılından itibaren ‘Milli Bayram’ olarak kutlanmaya başlandı. Türkiye Cumhuriyeti, 2024 yılı itibarıyla 101. yaşını coşkuyla, inançla kutluyor.
29 Ekim Cumhuriyet Bayramınız Kutlu Olsun
Cumhuriyet coşkusunun ülke genelinde doruk noktasına ulaşacağı bir gün yaşanıyor.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ebedi istirahatgahı olan Anıtkabir, bu özel günde daha da kalabalık bir hale gelecek.
Her yaştan bireyler “Yaşasın Cumhuriyet!” sesleriyle buluşarak, büyük bir coşku ile kutlama yapacaklar.
Bursa’da on binlerce kişi, Fatih Sultan Mehmet Bulvarı’nda bir araya gelecek. Bu coşku, Mudanya’da denize dökülecek bir sel oluşturacak.
TARİHİ ANLAR
Anadolu’nun düşman işgalinden kurtarılmasıyla birlikte, Türkiye Büyük Millet Meclisi, 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’i ilan ederek tarihi bir dönüm noktasına imza attı. “Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir” prensibi devlet yönetiminde yer kazandı. Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıkarak başlattığı bağımsızlık mücadelesinin ardından, yeni Türk devleti 24 Temmuz 1923’te Lozan Antlaşması ile uluslararası alanda da tanınmış oldu. Türkiye’nin hükümet merkezi ise 13 Ekim 1923 tarihinde Ankara olarak belirlenmişti. Böylece yeni yönetim biçiminin de netleştirilmesi ve devlet başkanının seçilmesi gündeme geldi.
‘YARIN İLAN EDECEĞİZ’
Mustafa Kemal Paşa, 28 Ekim 1923 akşamı hükümet kurulamayınca Çankaya Köşkü’nde arkadaşlarıyla bir akşam yemeği düzenledi. Bu akşam yemeğinde, İsmet Paşa, Ali Fuat Paşa, Halit Paşa ve Kemalettin Sami Bey gibi önemli isimler de vardı. Mustafa Kemal Paşa, yemek sırasında “Yarın Cumhuriyet ilan edeceğiz” dedi. Aynı gece, İsmet Paşa ile birlikte 1921 Anayasası’nın bazı maddelerini revize eden bir taslak hazırlandı. Bu taslak, “Türkiye devletinin hükümet şekli cumhuriyettir” ifadesini içeriyordu. TBMM’de yapılan görüşmelerin ardından, akşam saat 20.30’da 158 üyenin oyuyla Cumhuriyet’in ilanı kabul edildi.
Cumhuriyet’in ilanı, coşkulu “Yaşasın Cumhuriyet!” sesleri ve alkışlarla karşılandı. Böylece yeni devletin yönetim biçimi belirgin bir şekilde ortaya konmuş oldu. Gazi Mustafa Kemal Paşa, TBMM tarafından ilk Cumhurbaşkanı seçildi. “Türkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır” sözleriyle konuşmasını tamamladı.
1925’TE MİLLİ BAYRAM OLDU
Türk halkı, Cumhuriyet’in ilanını 29 Ekim gecesi ve 30 Ekim günü coşkuyla kutladı. 26 Ekim 1924’teki kararname ile Cumhuriyet’in ilanının 101 pare top atışı ve çeşitli etkinliklerle kutlanması karara bağlandı. Bu doğrultuda, 29 Ekim 1924 tarihinde başlayan etkinlikler, kutlamaların temelini oluşturdu. Hariciye Vekaleti, 2 Şubat 1925’te 29 Ekim’in milli bayram olarak kabul edilmesi için kanun teklifi sundu. Bunun üzerine TBMM, bu teklifi 19 Nisan 1925’te onaylayarak 29 Ekim’i ‘Milli Bayram’ olarak ilan etti. Türkiye Cumhuriyeti, 2024 yılındaki 101. yaşını coşkuyla kutlamaya hazırlanıyor.
29 Ekim Cumhuriyet Bayramınız Kutlu Olsun
