Çin’de, ABD’nin uyguladığı gümrük vergisi artışları sayesinde iki ülke arasındaki ticari gerilimler yeniden ortaya çıkarken, bu duruma karşılık olarak uluslararası ticaret başmüzakerecisi olarak yeni bir isim görevlendirildi.
Çin Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, görevdeki başmüzakereci Vang Şouvın’ın yerine Li Çınggang atanmış durumda.
58 yaşındaki Li, daha önce ABD ile 2018’de başlayan tarife savaşlarının ardından 2020’de imzalanan ticaret anlaşmasının müzakerelerinde aktif rol almıştı. Ayrıca, 2021’den beri Çin’in Dünya Ticaret Örgütü (WTO) nezdindeki Daimi Temsilcisi olarak görev yapıyordu.
Açıklamada Li’nin atanma gerekçesi hakkında bilgi verilmezken, analistler, bu atamanın Pekin yönetiminin, ABD ile yaşanan ticaret geriliminde müzakere yoluyla çözüm arayışının bir işareti olduğu yorumunda bulundu.
– Ticaret savaşı
ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşı, o dönemdeki Başkan Donald Trump’ın iktidara gelmesiyle başlayarak 2018 yılında ticaret açığını ve Çin’in sanayi teşvik politikalarını eleştirmesiyle ivme kazanmıştı. Trump, bu çerçevede Çin’den ithal edilen çelik ve alüminyum ürünlerine ek gümrük tarifeleri getirme kararı aldı.
Çin ise bu gelişmelere yanıt vererek, iki ülkenin yüz milyarlarca dolarlık dış ticaretinde gümrük tarifelerini karşılıklı olarak artırdığı bir süreç başlatmıştı. Bu süreç, uluslararası kamuoyunda “ticaret savaşı” olarak adlandırıldı.
Taraflar, 2019’da ticari anlaşmazlıkları geçici olarak askıya alırken, 2020’de “Faz 1” adı verilen anlaşma ile tarife artışlarının bir kısmı kaldırıldı. Anlaşma gereği ABD, Çin’den yapılan 550 milyar dolarlık ithalatın 250 milyar dolarlık kısmı için gümrük vergilerini kaldırırken, 300 milyar dolarlık kısım için tarifeleri sürdürmeyi tercih etti.
– “Karşılıklı tarifeler” ve Çin’in tepkisi
Bu yılın başında, Trump ikinci dönemine başladıktan hemen sonra, 1 Şubat’ta imzaladığı bir kararname ile Çin’den yapılan ithalata %10 ek gümrük vergisi getirdi. 4 Mart’ta ise bu oranı %20’ye çıkardı.
Trump, 2 Nisan’da “karşılıklı tarifeler” kapsamında önemli ticaret ortaklarına yönelik ek gümrük vergileri açıkladı ve bu durumun içinde Çin’e yönelik %34 ek gümrük vergisi getirdiğini belirtti.
Çin, ABD’nin bu tarifelerine tepki göstererek, benzer oranda karşılık verme kararı aldı. İki ülke arasındaki bu karşılıklı tarifeler artırılınca, ABD’nin Çin’e uyguladığı gümrük tarifesi %145’e, Çin’in de ABD’ye uyguladığı gümrük tarifesi %125’e kadar yükseldi.
Washington yönetimi, diğer ülkeler için uyguladığı karşılıklı tarifeleri 90 gün erteleyerek, yalnızca Çin’e yönelik tarifeleri yürürlüğe koydu. Ayrıca Trump, akıllı telefon, dizüstü bilgisayar ve diğer bazı teknoloji ürünlerinin ek vergilerden muaf olacağını açıklamıştı.
