Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Eyübhan Avcı tarafından geliştirilen proje çerçevesinde Bursa’daki sıvılaşma alanlarının tespiti amacıyla saha çalışmaları yapılmaya başlandı. Özellikle deprem riski bulunan bölgelerde bu çalışmanın hayati önemi bulunuyor.
Yıldırım ilçesi Yunusemre Mahallesi’nde gerçekleştirilen saha çalışmaları, ekip tarafından arazide çeşitli ölçümler yaparak o bölgede sıvılaşma olup olmadığını tespit etmeyi hedefliyor. Toplanan verilere dayalı olarak, oluşturulan yazılım programına aktarılacak verilerle o alandaki binaların depreme dayanıklılığı hakkında detaylı bir değerlendirme yapılması planlanıyor.
Bu çalışma ile birlikte, belediyeler mahallelerin risk haritalarını oluşturabilecekler. Ayrıca, vatandaşlar, ada parsel sorgulaması yaparak konutlarının bulunduğu alanın deprem riski hakkında bilgi sahibi olabilecekler.
Prof. Dr. Avcı, zemin sıvılaşmasının, özellikle alüvyon olan bölgelerde, depremler sırasında yapının zeminde gömülmesi, yan yatması ya da zemin çökmesi şeklinde tanımlanabileceğini vurguladı. Türkiye’nin çeşitli yerlerinde sıvılaşma riski taşıyan alanların bulunduğuna dikkat çekti. Bu alanlarda yapıların hasar almasının kaçınılmaz olduğu belirtiliyor ve zemin sıvılaşma riski taşıyan yerlerin tespit edilmesi gerektiği ifade ediliyor.
Özellikle dere yatağı ve alüvyon bölgelerinde sıvılaşmanın çok sık görüldüğünü belirten Avcı, 6 Şubat 2023‘te Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler sırasında Hatay ve çevresinde zemin sıvılaşmasının yaşandığını ve bu durumun birçok can ve mal kaybına neden olduğunu kaydetti. Hatay’ın alüvyon zemin yapısına sahip olduğunu hatırlatan Avcı, “Ova alana kurulu olan Hatay, zemin sıvılaşması ve yumuşak kil zemin sorunuyla karşı karşıya kalmıştı. Bu tür zeminler üzerindeki yapılar, kaya ya da diğer zeminlere göre daha fazla hasar aldı,” şeklinde ifade etti.
– “Bursa’da bu çalışmayı başlatmamızın sebebi Hatay’ın zemin yapısına benzemesidir”
Avcı, yapıların malzemesinin yanı sıra zemin yapısının da önemine dikkat çekti. Bursa’da yapılan çalışmanın sebebi, zemin yapısının Hatay’a benzer olmasının sağladığı risk faktörüdür. “Önce şehirlerin depremsellik riskini tespit etmemiz gerekiyor,” diyen Avcı, projenin temel amacının Bursa’nın detaylı zemin haritasını çıkarmak olduğunu aktardı. Olası bir deprem durumunda hangi alanların daha çok zarar göreceğini önceden belirlemek, kentsel dönüşüm çalışmalarını bu riskli alanlardan başlatmak projeye dahil edilmiştir.
Analizler için AFAD’dan gelen veriler değerlendirilmektedir
Analizlerde AFAD’dan alınan verilerin参考次 oldukça önemli olduğunu belirten Avcı, özellikle Kahramanmaraş merkezli depremlerde yapılan gözlemler ile zemin görünümlerinin değiştiği bir senaryo çizerseler, o zaman daha iyi bir çözüm üretebileceklerini ifade etti. Ruhsat aşamalarında ve kentsel dönüşüm süreçlerinde, çalışmalardan elde edilen detaylı bilgilerle büyük kolaylık sağlayacakları kaydedildi.
“Hedef, vatandaşları ve kamuoyunu bilinçlendirmek”
Avcı, hazırladıkları yazılımın vatandaşlar ve belediyeler için iki aşamalı olarak tasarlandığını bildirdi. Zemin sıvılaşma haritaları ve diğer ver
