Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ve Otomatik Katılım Sistemi’ndeki (OKS) devlet katkısıyla, katılımcı fonlarının toplam büyüklüğü 2025’in ilk çeyreği itibarıyla 1 trilyon 391 milyar 501 milyon liraya ulaşmış olup, katılımcı sayısı ise 17,3 milyonun eşiğine gelmiştir.
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), 22. yılını doldurmaya yaklaşırken, katılımcılarına sağladığı getirilerin yanı sıra yurt içindeki uzun vadeli tasarruf seviyesinin artırılmasına yardımcı olarak ülke ekonomisine olumlu katkılarda bulunmaya devam etmektedir.
Emeklilik Gözetim Merkezi’nin verilerine göre, 31 Mart itibarıyla BES’te katılımcıların fon büyüklüğü 1 trilyon 146 milyar 665,2 milyon lira, devlet katkısı fon büyüklüğü ise 150 milyar 754,2 milyon liraya ulaşmıştır. Bu durum, BES’taki katılımcıların toplam fon büyüklüğünün 1 trilyon 297 milyar 419,4 milyon lira olmasına yol açmıştır. OKS’de ise katılımcıların toplam fon büyüklüğü, devlet katkısıyla birlikte 94 milyar 81,6 milyon lira olarak kaydedilmiştir.
BES Havuzunda Toplam Fon Büyüklüğünde 157 Milyar Liralık Artış
2024 yılının sonunda, BES’te toplam katılımcı sayısı 9 milyon 526 bin 390 olarak kaydedilmiş; bu katılımcıların fon büyüklüğü 1 trilyon 2 milyar 570,3 milyon lira, devlet katkısı fon büyüklüğü ise 137 milyar 497,3 milyon lira olarak gerçekleşmiştir.
Bu dönemde OKS’de çalışanların biriktirdiği fon büyüklüğü 81 milyar 724,3 milyon lira, devlet katkısı ise 5 milyar 437,5 milyon lira olmuştur. Sektör, 2024 yılını BES ve OKS dahil toplamda 1 trilyon 227 milyar 229,4 milyon lira fon büyüklüğü ve 17 milyon 101 bin 701 katılımcıyla tamamlamıştır.
Dolayısıyla, 2024 sonundan 31 Mart’a kadar olan sürede, BES’te katılımcı fon tutarı devlet katkısı dahil 157 milyar 351,8 milyon lira artarken, OKS katılımcılarının biriktirdiği fonlar da devlet katkısı dahil 6 milyar 919,8 milyon lira yükseliş göstermiştir.
BES ve OKS’deki katılımcıların fon toplamında, devlet katkısı fonları da dahil olmak üzere, 2024 yıl sonundan 31 Mart 2025’e kadar 164 milyar 271,6 milyon liralık bir artış yaşanmıştır. Aynı dönemde, BES’te katılımcı sayısı 165 bin 978 kişi artarak 9 milyon 692 bin 368’e yükselmiş, OKS dahil toplam katılımcı sayısı ise 17 milyon 249 bin 586 olmuştur.
18 Yaş Altı BES Katılımcısı 1 Milyon 494 Bini Aştı
Türkiye’de Haziran 2021’de yürürlüğe giren ve 18 yaş altındaki çocukların gönüllü sisteme dahil olmasını amaçlayan uygulama büyümeye devam etmektedir.
31 Mart itibarıyla 18 yaş altı katılımcıların fon büyüklüğü 43,6 milyar lira olmuştur. Bu fon tutarının 35 milyar 641,9 milyon lirası katılımcıların biriktirdiği fonlarla, 7 milyar 927,7 milyon lirası ise devlet katkısı fonuyla oluşmaktadır. Sisteme dahil olan çocuk sayısı 1 milyon 494 bin 184 olarak belirlenmiş olup, en yüksek katılım 136 bin 648 ile sıfır yaş grubundadır.
31 Aralık 2024 ile 31 Mart 2025 arasındaki dönemde, 18 yaş altı uygulamasındaki katılımcı sayısı 74 bin 240 kişi artarken, fon büyüklüğü devlet katkısı dahil 9 milyar 185 milyon 997 bin liralık bir artışla 43 milyar 569 milyon 546,6 bin liraya ulaşmıştır.
– Kredi İçin 241,6 Milyon Liralık BES Fon Teminat Olarak Gösterildi
Söz konusu tarihte, bankalar tarafından gerçekleştirilen kredi başvuru sayısı 1386 olarak kaydedilmiş, gösterilen teminat tutarı ise 292 milyon 193 bin lira olmuştur.
Emeklilik şirketleri, toplam 1224 kredi başvurusunun 250 milyon 446 bin liralık teminatına onay vermiştir. Yapılan başvuruların %85’ini oluşturan 1189 kredinin başvurusunun onaylanmasıyla birlikte merkezi alacağın devri fonuna aktarılan teminat tutarı 241 milyon 561 bin lira olmuştur.
Evlilik ve konut edinimi için hayata geçirilen kısmi ödeme uygulaması kapsamında, 31 Mart itibarıyla evlilik için 22 sözleşmeden 9,7 milyon lira, konut alımı için 350 sözleşmeden 225,3 milyon lira olmak üzere toplam 372 sözleşmeden toplamda 235 milyon liralık ödeme yapılmıştır.
Bireysel Emeklilik Uzmanı Zeynep Candan Aktaş, Bireysel Emeklilik Sistemi’nin katılımcı sayısı ve birikim tutarı ile sürekli büyümeye devam ettiğini vurgulayarak, “Büyümenin en fazla katkısı 18 yaş altı kategorisinden gelmektedir. Aileler, özellikle yeni doğan bebeklerini BES’e dahil etme konusunda oldukça hevesliler.” açıklamasında bulunmuştur.
Katılımcıların kendi istekleriyle sisteme katıldığı gönüllü BES’te 9,7 milyon katılımcının birikimleri 1,3 milyar liraya ulaşmışken, çalışanların işverenleri tarafından sisteme dahil edildiği Otomatik Katılım Sistemi’nde (OKS) 7,6 milyon çalışanın birikimi 95 milyar lirayı bulmuştur.
BES Havuzunda Altın Fonlarına İlgi Artıyor
Aktaş, son bir yılda BES havuzunda getirilerin yıllık %70-80 seviyelerine ulaştığını belirterek, altın fonlarının yatırımcılar arasında popülerlik kazandığını ifade etmiştir.
“Altının uluslararası piyasalardaki yükselişi, yatırımcıların altına olan ilgilerini artırıyor. BES yatırımcıları, bir yandan altın fonlarında yatırımlarını artırırken, diğer yandan fonların değer artışından da yararlanmaktadır. Çift taraflı bu etkiyle BES havuzundaki altın yatırımları, toplam birikimin %37’sine ulaşmıştır. Bu büyümeyle birlikte, sistemde altın fonlarına yatırım yapanların sayısı 7 milyonu aşmıştır.” açıklamasını yapmıştır.
TEFAS altın fonlarında stopajın %15’e yükselmesi ile birlikte BES altın fonlarının çekiciliğinin arttığını sözlerine ekleyen Aktaş, “BES’te emeklilik hakkının kazanılmasıyla birlikte %5’e düşen stopaj, TEFAS’a karşı BES altın fonlarını daha cazip hale getirirken, %30 devlet katkısı da bu fondaki yatırımları destekliyor.” değerlendirmesinde bulunmuştur.
Altın fonlarına olan ilginin hisse senedi piyasasındaki dalgalanmadan da etkilendiğine dikkat çeken Aktaş, toplam hisse senedi yatırımlarının %19’a düşerek altın yatırımlarının yaklaşık yarısına gerilediğini belirtmiştir.
Aktaş, BES yatırımcılarının hisse senedi fonlarından çıkışlarının devam etmesi ve değer kayıplarının, BES havuzundaki hisse yatırımlarının oranını azalttığını belirterek, “Temmuz 2024’ten bu yana düşmekte olan hisse senedi piyasası, son dönemlerde yatırımcılar tarafından endişeyle izlenmektedir.” ifadesinde bulunmuştur.
“BES Portföyu Çeşitlendirilmelidir”
BES yatırımlarında uzun vadeli düşünmenin ve BES portföyünde çeşitlendirme yapılmasının önemini vurgulayan Aktaş, “BES’e girerken altın, hisse senedi, agresif değişken, endeks gibi yüksek riskli fonlara yatırım yapmanız getiri potansiyelini artırabilir. Emeklilik tarihine yaklaştıkça, temkinli değişken fonlar ve para piyasası fonlarına kademeli olarak geçiş planlayarak riskleri azaltabilirsiniz.” şeklinde konuşmuştur.
