Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Azerbaycan Hava Yolları’nın 25 Aralık 2023’te Aktau’da kaza yapan yolcu uçağına ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. Aliyev, yaptığı açıklamada, “Bize dost olan bir ülkede uçağımızın yerden ateşleneceğini muhtemelen kimse düşünemezdi” diyerek yaşanan durumun kendilerini üzdüğünü belirtti. Ayrıca, Rus makamlarının gaz tüpünün patlamasıyla ilgili ortaya koyduğu versiyonların, konunun örtbas edilmeye çalışıldığını göstermekle kalmadığını, aynı zamanda mevcut durumu sorgulattığını açıkladı. Cumhurbaşkanı, uçağın Rusya tarafından düşürüldüğünü açıkça söyledi.
Azerbaycan Hava Yolları’nın kazası, Bakü-Grozni seferini gerçekleştiren Embraer 190 uçağının Aktau’da düşmesiyle yaşandı. Aliyev, BDT Zirvesi için St. Petersburg’a uçtuğu esnada kazayı öğrendiğini, hemen Bakü’ye dönmesi için talimat verdiğini ifade etti. Bakü’ye indikten sonra acil bir toplantı organize ettiğini söyleyen Aliyev, Devlet Komisyonu’nun kurulduğunu ve heyetin derhal kazanın meydana geldiği yere gönderildiğini belirtti. Uçağın kalıntıları ile ilgili bilgi almak ve yerinde gözlem yapmak amacıyla Azerbaycanlı doktorların da Aktau’ya sevk edildiğinden bahsetti.
Aliyev, “Uçağımızın radyo-elektronik savaş yoluyla kontrol edilemez hale getirildiğini biliyoruz” diyerek, kazanın ilk neticelerinin oldukça mantıklı verilere dayandığını vurguladı. Uçağın Rusya toprakları üzerinde, Grozni kenti yakınlarında dışarıdan hasar gördüğünü ve kontrolünü kaybettiğini dile getiren Aliyev, uçağa yönelik tehdidi ilk kez duyurduklarını ifade etti. Özellikle yerden açılan ateş sonucu uçağın kuyruk kısmının ağır hasar gördüğünü kaydetti.
Aliyev, uçağın vurulması anında pilotların durumu kuşların çarpması olarak algılamak zorunda kaldığını, çünkü Azerbaycan için dost olan bir ülkede böyle bir durumun yaşanabileceğinin akla yatkın olmadığını belirtti. Rusya’nın bazı çevrelerinin bu durumu umursamaz bir şekilde ele almasının kendilerini üzdüğünü yineleyen Aliyev, Rus resmi makamlarının gaz tüpü patlamasıyla ilgili iddialarının gerçeği saptırma amacı taşıdığı değerlendirildi. Uçağın düşüşü, kasıtlı bir terör eylemi olarak değerlendirilmemeli, Rusya’dan özür beklenmeliydi.
Aliyev, uçak kazasının tüm detaylarının araştırılacağını ifade ederek, Azerbaycan’ın uluslararası uzmanlardan oluşan bir grubun konuyla ilgilenmesinden yana olduğunu belirtti. Ancak, Rusya’nın Eyaletlerarası Havacılık Komitesi’nin araştırma teklifi Azerbaycan tarafından reddedilmiştir, bunun nedeni ise ilgili kurumun ağırlıklı olarak Rus yetkililerden oluşmasıydı. Olayın hemen ardından Rusya’nın yeterli önlemler almadığını da kaydeden Cumhurbaşkanı, Kazak tarafıyla ilişkilerini sürdürmek istediklerini dile getirdi.
Aktau’ya indirilecek olan uçağın neden bu havaalanını seçtiği konusunda da bazı kavramsal belirsizlikler olduğunu kaydeden Aliyev, pilotların acil iniş yapma kararında bulunduklarını, çünkü kontrollerinin kaybolduğuna inandıklarını belirtti. Uçak kazasının tüm detaylarının ise yalnızca kara kutuların incelenmesi ile anlaşılacağına dikkat çekti. Pilot ve mürettebatın büyük bir cesaretle hareket ettiğini vurgulayan Aliyev, yolcuları kurtarma çabasının önemine değinerek, Rusya tarafından düşürülmesinin artık bir gerçeği oluşturduğunu açıkladı.
Aliyev, ayrıca, Azerbay
