Avrupa Birliği (AB), Rusya ve Belarus’tan ithal edilen gübre ve çeşitli tarım ürünlerine yeni ek vergi uygulamayı planlıyor. Bu yeni düzenleme ile birlikte, AB, bu iki ülkeye olan bağımlılığını azaltmayı, aynı zamanda Rusya ve Belarus’un ekonomik gelirlerini düşürmeyi hedefliyor. Buna ek olarak, bu girişim gıda güvenliğinin artırılması ve yerli gübre üretiminin desteklenmesi amacı doğrultusunda şekilleniyor. AB Komisyonu, bu kapsamda hazırladığı düzenleme teklifini kamuoyuna duyurdu.
Teklif çerçevesinde, Rusya ve Belarus kaynaklı bazı tarım ürünlerine, ayrıca nitrojen bazlı gübrelere ek gümrük vergisi uygulaması getirilecek. Bu yeni gümrük vergileri, tarımsal ürünlere yüzde 50 oranında bir artış ile başlayacak. Yani, bu tariffeye tabi olan ürünlerin ithalatı, now daha pahalı hale gelecek.
Özellikle gübreler üzerinde uygulanacak ek vergiler ise mevcut yüzde 6,5 oranındaki gümrük vergisinin üstüne eklenecek. Bu ek vergi, gübre türlerine bağlı olarak değişiklik gösterecek ve ton başına 40-45 avrodan başlaması planlanan ek vergi, kademeli olarak artarak 3 yıl içinde ton başına 315-430 avroya kadar yükselebilecek. Bu da toplamda yüzde 100’lük bir vergi artışına denk geliyor. Dolayısıyla, gübre fiyatlarının AB pazarında önemli ölçüde artması söz konusu olabilir.
AB, tarımsal hammadde fiyatlarındaki ani yükselişlere karşı bir önlem mekanizması da geliştirmeyi düşünüyor. Bu bağlamda, gübre fiyatlarında hızlı bir artış gözlemlendiğinde, getirilen tarifelerin geçici olarak askıya alınabilmesine olanak tanıyan bir sistem kurulacak. Böylece, aynı zamanda çiftçilerin ve üreticilerin olumsuz etkilenmesinin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Bu yeni düzenleme teklifinin yürürlüğe girebilmesi için, Avrupa Birliği üyesi ülkelerin ve Avrupa Parlamentosu’nun (AP) onayı gerekiyor. Dolayısıyla, uygulamanın hayata geçmesi için öncelikle bu iki alanda gerekli oylamaların yapılması gerekecek.
Son olarak, AB ülkeleri geçen yıl Mayıs ayında, Rusya ve Belarus’tan ithal edilen tahıl, yağlı tohumlar ve bunların ilgili türev ürünlerine yüksek gümrük vergileri uygulama kararı almıştı. Böylece, bu ülkelerden gelen tarım ürünlerine yönelik kısıtlamalar artarken, aynı zamanda AB içindeki tarımsal üreticilerin korunması amacıyla alınan önlemler de genişlemekte.
Kısacası, AB’nin bu yeni düzenlemesi, hem tarımsal üretimi desteklemek hem de gıda güvenliğini sağlamlaştırmak adına önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir. Ancak, bu sürecin çiftçiler ve üreticiler üzerindeki etkileri, önümüzdeki dönemlerde daha net bir şekilde ortaya çıkacaktır.
