Güney Afrika Cumhuriyeti, 9 Ekim 2024’te Mozambique’te düzenlenen cumhurbaşkanı seçimlerinin ardından patlak veren şiddet olaylarıyla ilgili olarak özel bir temsilci gönderme kararı aldı. Bu karar, ülkenin Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa’nın direktifleri doğrultusunda gerçekleşti. Güney Afrika’nın Ulusal Güvenlik Danışmanı Prof. Dr. Sydney Mufamadi, bu özel temsilci olarak atandı ve görevi, Mozambique’te barış ve güvenliğin yeniden tesisine katkıda bulunmak olacak.
Hükümetin yaptığı açıklamada, bu atamanın, Güney Afrika’nın Mozambique’teki olaylara dostane bir çözüm bulma konusundaki kararlılığını gösterdiği ifade edildi. Açıklamada, “Güney Afrika, Mozambique’te barış ve istikrarın yeniden tesis edilmesi için taahhütlerini yineliyor.” denildi. Bu durum, bölgedeki istikrarın önemi açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
SEÇİM SONUÇLARINA İSYAN
Mozambique’te 9 Ekim’de gerçekleştirilen cumhurbaşkanı seçimlerinde iktidardaki Mozambik Kurtuluş Cephesi’nin (FRELIMO) adayı Daniel Chapo, oyların %71’ini alarak zafer elde etti. Onun en yakın rakibi, Podemos Partisi’nden Venancio Mondlane ise oyların %20’si ile ikinci sırada yer aldı. Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından muhalefet, hile yapıldığı iddialarıyla ülke genelinde protestolar düzenlemeye başladı.
Seçim sonuçlarına itiraz eden muhalefet partileri, bu süreçte ciddi bir toplumsal olaylar silsilesine yol açtı. Yaşanan şiddet olaylarında, en az 248 kişinin ölümünün yanı sıra, birçok insan yaralandı ve çeşitli şehirlerde güvenlik güçleri ile göstericiler arasında çatışmalar meydana geldi. Bu durum, Mozambique’teki siyasi atmosferin ne denli karmaşık ve gergin olduğunu gözler önüne serdi.
Öte yandan, başkent Maputo’da bulunan yüksek güvenlikli bir hapishanede, 25 Aralık 2024 tarihinde büyük bir kaçış olayı yaşandı. 1,500’den fazla mahkum, gardiyanları etkisiz hale getirerek hapishaneden kaçmayı başardı. Bu durum, ülkedeki güvenlik sisteminin ne denli zayıfladığını ve iç karışıklıkların artmasıyla birlikte hukukun üstünlüğünün ne kadar risk altında olduğunu ortaya koyuyor.
Güney Afrika’nın atadığı özel temsilciyle birlikte, Mozambique’teki bu karmaşık durumun çözülmesi ve barış ortamının sağlanabilmesi için uluslararası iş birliğine ihtiyaç duyulduğu aşikardır. Hem Güney Afrika’nın hem de diğer komşu ülkelerin, bu tür olayların oluşmasını önleyici adımlar atması önem taşımakta. Ayrıca, bölgedeki insani krizin etkilerini azaltmak için de uluslararası toplumun harekete geçmesi gerekmektedir.
