2024 yılı itibariyle dünya genelinde birçok ekonomi, enflasyonda gerileme sürecine girerken, 2025 yılına dair yapılan tahminler oldukça karamsar. Uzmanlara göre, özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) ticaret politikaları, zayıf büyüme ve jeopolitik riskler, 2025’te küresel ekonomiyi ciddi şekilde tehdit edecek temel zorluklar arasında yer alacaktır.
Yüksek enflasyon ile mücadele eden birçok ülke, özellikle 2024 yılının ikinci yarısında, hızla artırdıkları politika faizlerini düşürmeye başladılar. Örneğin, ABD Merkez Bankası (Fed), geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği son toplantısında, politika faizini 25 baz puan düşürerek, toplamda 100 baz puanlık bir indirim uyguladı ve böylece faiz oranını yüzde 4,25-4,50 aralığına çekti. Avrupa Merkez Bankası (ECB) de bu ayki 25 baz puanlık indirimle birlikte, yılı toplamda dört faiz indirimi ile tamamladı ve mevduat faizini yüzde 3’e, refinansman faizi ve marjinal borçlanma faizini sırasıyla yüzde 3,15 ve yüzde 3,40’a indirdi. İngiltere Merkez Bankası (BoE) ise, Mart 2020’den bu yana ilk kez Ağustos ayında uyguladığı 25 baz puanlık indirimden sonra, geçen hafta da politika faizini 25 baz puan düşürdü, böylece yılı yüzde 4,75’te kapattı.
Ancak, enflasyonun birçok ülkede gerilemesi ve para politikasının gevşemeye başlaması, aynı zamanda zayıf büyüme, ticaret savaşlarının yayılma olasılığı ve artan jeopolitik riskler gibi güçlüklerle birleşerek, küresel ekonomi üzerinde ek bir baskı oluşturuyor.
ABD’NİN VERGİ ARTIŞLARI VE MISİLLEME ADIMLARI BÜYÜME ÜZERİNDE BASKI YARATABİLİR
2025 için özellikle ABD’nin, seçilmiş başkan Donald Trump döneminde açıklanan ilave gümrük vergilerinin, küresel büyüme üzerinde büyük ve olumsuz bir etkisi olabileceği düşünülüyor. Fitch Ratings Başekonomisti Brian Coulton, ABD’de 2025’te ekonomik büyümenin yavaşlama gösterebileceğini, Çin’de ihracatın azalabileceğini; ancak Avro Bölgesi’nde bir toparlanmanın olabileceğini belirtiyor. Bu nedenle, küresel gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) 2024 yılına ait yüzde 2,8’lik oranından 2025 yılında yüzde 2,6’ya düşeceğini öngörüyor.
Coulton ayrıca, ABD’deki gümrük vergisi artışlarının genel olarak ekonomik faaliyeti azaltacak olmasına rağmen, tüketici harcamalarının beklenenden daha fazla bir ivme yeri gidebileceğini ifade etti. Eylül ayında yayımlanan Küresel Ekonomik Görünüm raporuna göre, ABD için 2025’teki büyüme tahmini ise yüzde 1,6’dan yüzde 2,1’e revize edildi. Ancak, bu tarifelerin ABD’nin efektif tarife oranını yüzde 5’in üzerine çıkarabileceğini de vurguladı.
Diğer yandan, Çin ve Avrupa’nın, ABD’ye yönelik misilleme niteliğindeki tarifeleri, küresel büyüme üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Ayrıca, göç politikalarının kısıtlanmasının da iş gücü arzını etkileyerek, ABD’de enflasyon baskılarını artırabileceği uyarısında bulunuyor.
GELİŞMİŞ ÜLKELERİN BORÇ YÜKÜ ARTIYOR, AB’DE CİDDİ MALİ KONSOLİDASYON ŞART
