Suriye’de 61 yıllık Baas rejiminin devrilmesi sonrası, 2009 yılında gündeme gelen “Katar-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı” projesinin yeniden ele alınma ihtimali öne çıkıyor. Bu durum, bölgedeki istikrarın sağlanması gibi kritik konuları da beraberinde getiriyor. Uzmanlar, projenin hayata geçirilebilmesi için Suriye’de güvenli bir ortam oluşturulmasının gerekliliğine dikkat çekiyor. Özellikle sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG) Katar için önem taşıdığı vurgulanıyor.
Katar merkezli düşünce kuruluşu Orta Doğu Küresel İlişkiler Konseyi’nde Kıdemli Orta Doğu Enerji Uzmanı Justin Dargin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, LNG’deki olası kapasite artışlarının 2020’lerin sonunda bir arz fazlası ortaya çıkarabileceğini ifade etti. Dargin, “Katar, fiyatlandırma yapısının cazip bir seviyede olması durumunda, uzun vadeli tedarik anlaşmalarını güvence altına almanın yanı sıra piyasa istikrarını sağlamak için boru hattı projelerini de düşünebilir.” şeklinde konuştu.
Dargin, Suriye’de yeni bir hükümetin Türkiye ve Körfez ülkeleri ile daha yakın ilişkiler kurmasının bölgesel işbirliği için olumlu etkiler yaratacağını ifade etti. Bunun yanı sıra şu an birçok ülkenin, özellikle Katar’ın, sınır ötesi doğal gaz boru hatlarından ziyade arbitraj esnekliği nedeniyle LNG’ye yöneldiğini belirtti. Avrupa’daki gaz talebinin karbonsuzlaştırma politikaları çerçevesinde azalması, Katar için Doğu Asya pazarını daha cazip hale getiriyor.
LNG ARZ FAZLASI BORU HATTI ÜZERİNDEKİ GÖRÜŞLERİ DEĞİŞTİREBİLİR
Dargin, Katar’ın Birleşik Arap Emirlikleri ve Umman’a doğalgaz sağlayan Dolphin Doğal Gaz Boru Hattı’na bakış açısının değiştiğini belirterek, şunları ekledi:
“Başlangıçta Katar’ın çeşitlendirme stratejisinin bir parçası olan bu proje, ülkenin LNG lehine genişletme teklifini sürekli olarak reddetmesiyle farklı bir yöne kaydı. Türkiye’ye uzanacak bir boru hattı, Türkiye’nin enerji merkezi olma hedefine ve Avrupa’nın enerji çeşitlendirme hedeflerine uyumlu olsa da, şu an için Katar için öncelikli bir konu değil.” Dargin, rakiplerin kapasite artışları nedeniyle on yılın sonunda bir LNG arz fazlası beklenirken, Katar’ın long-tailing tedarik anlaşmalarını güvence altına alarak piyasa istikrarını sağlamak amacıyla boru hatlarını düşünmeye başlayabileceğini söyledi.
Jeopolitik açıdan, Orta Doğu’daki istikrarsızlıklar, boru hattı projeleri için önemli bir engel teşkil ediyor. Dargin, “Suriye’den geçecek bir boru hattı, iç stabilize olmanın ötesinde, çıkara dayalı işbirliğini de gerektirir.” dedi. Ekonomik faktörler ve değişen dinamiklere vurgu yaparak, “LNG, azalan maliyetleri ve farklı pazarlara erişim olanakları nedeniyle tercih edilen bir taşıma yöntemi haline geliyor.” yorumunu yaptı.
2009’DA BAŞLAYAN SÜREÇ
Katar ve Türkiye arasında doğal gaz boru hattı inşa etme fikri, 2009 yılında ortaya çıkmış ancak o dönemin teknik, ekonomik ve jeopolitik zorlukları nedeniyle projeye geçilemiyordu. O dönemde hedef, Katar’ın geniş doğal gaz rezervlerini Türkiye üzerinden Avrupa pazarlarına taşımaktı. Ancak, hattın Suriye üzerinden geçecek güzergahı, bölgedeki siyasi karışıklık ve Suriye rejimin
