Sosyal medya ve sürekli içerik tüketimi, çağımızın en büyük sorunlarından biri haline gelmişken, Oxford Sözlüğü 2024 yılının kelimesini “brain rot” (beyin çürümesi) olarak ilan etti. Bu terim, insanların gereksiz veya önemsiz içeriklerle aşırı zaman geçirmelerinin zihinsel sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini tanımlıyor. Oxford Sözlüğü tarafından oluşturulan altı kelimelik listeye, 37 binden fazla kişi oy vererek katkıda bulundu. Her yıl seçilen kelimenin, o yılın toplum üzerindeki ruh halini ve genel eğilimlerini yansıtması hedefleniyor.
Geçtiğimiz yıl ise yılın kelimesi “rizz” olarak belirlendi. “Rizz”, stil, çekicilik veya cazibe anlamında kullanılan bir terimdir. Ancak bu yıl “brain rot” teriminin öne çıkması, toplumda artan bir kaygı ve bilinçsizlik durumunu işaret ediyor. Bu terim, özellikle dijital dünyada tüketilen içeriğin aşırı miktarının, bireylerin zihinsel ve entelektüel durumlarını zayıflattığını ifade ediyor. Niteliksiz içeriklerin yoğun tüketimi, bireylerin düşünme becerilerini etkileyerek, zihinlerinde “çürüme” yaşanmasına yol açıyor.
“Brain rot” teriminin ilk kayıtlı kullanımı, 1854 yılında Henry David Thoreau’nun kaleme aldığı “Walden” adlı eserinde yer almaktadır. Thoreau, doğa ve içsel huzur arayışını ön plana çıkaran bir yazardır ve bu terim zihin sağlığını tehdit eden modern yaşamın yeni bir ifadesi olarak günümüzde yeniden anlam kazanıyor. Oxford Sözlüğü tarafından sunulan kelime listesi, sadece “brain rot” ile sınırlı kalmıyor; ayrıca diğer beş kelime de dikkat çekiyor.
Bu listedeki diğer kelimeler arasında “demure” (ağırbaşlı) yer alıyor. Bu kelime, dikkat çeken bir davranış trendinin ardından öne çıkıyor. Ayrıca “dynamic pricing” (dinamik fiyatlandırma) terimi, bir ürün veya hizmetin fiyatının talebe göre değiştiğini ifade ediyor. Ek olarak, “lore” kelimesi, bir kişi veya nesne hakkında bilinen gerçekler ve arka plan bilgilerini tanımlıyor. Bir diğer kelime ise, romantizm ile fantezinin harmanlandığı bir kurgu türü olarak tanımlanan “romantasy”. Son olarak, “slop” terimi, yapay zeka kullanılarak internet üzerinden üretilen düşük kaliteli içerik anlamına geliyor.
Bu kelimeler, toplumsal davranışların, ekonomik koşulların ve kültürel eğilimlerin birer yansıması olarak Oxford Sözlüğü’nün belirlediği panel tarafından seçilmiştir. Dört sözlükbilimciden oluşan bu uzman panel, kelimelerin günümüzdeki anlamlarını ve kullanım sıklıklarını titizlikle incelemektedir. Bu liste, bireylerin ve toplumun değişen algılarını ve gereksinimlerini gözler önüne seriyor.
Sosyal medyanın etkileri ve zihinler üzerindeki çürütücü etkiler, günümüzde daha fazla tartışılmaya başlandı. “Brain rot” kelimesinin belirlenmesi, bu konudaki endişelerin ve bireylerin zihinsel sağlığı üzerindeki etkilerin bir ifadesi olarak değerlendiriliyor. Gelecek yıllarda bu terimin gündemden düşüp düşmeyeceği, dijital içerik tüketim alışkanlıkları ve toplumun genel zihinsel sağlığıyla doğrudan bağlantılı olacaktır.
