Görselde, Gazze’nin kuzeyinde yer alan Cibaliye mülteci kampının yıkıntıları arasında çökmüş, 200’den fazla insanın oluşturduğu büyük bir kalabalık yer almakta. Kalabalığın çoğu erkeklerden oluşuyor; birçokları neredeyse çıplak, bazıları ise yaşlı ve bariz şekilde yaralı. Aralarında en az bir çocuğun da bulunduğu dikkat çekiyor.
Görgü tanıkları, CNN International’a yaptıkları açıklamada, Cibaliye mülteci kampında yaşanan olayları anlatırken, birçok kişinin İsrail ordusu tarafından gözaltına alındığını ve çoğuna soyunma talimatı verildiğini belirtti. Tanıklar, bu kişilerin daha sonra saatlerce soğukta dışarıda beklemeye zorlandıklarını ifade etti.
Bu bireylerin yorgun yüzleri, yaşadıkları zulmü açıkça ortaya koyuyor. Kalabalığın ön kısmındaki erkekler kaygılı bir şekilde önlerine bakarken, arka plandaki kişiler merakla olan biteni izlemeye çalışıyor.
Cuma günü Cibaliye’de kaydedilen bu görüntüler, İsrail ordusunun yürüttüğü kara operasyonu nedeniyle bölgeden ayrılmaya zorlanan mülteci kampı sakinlerine ait. Fotoğraf, ilk olarak bir İsrail Telegram kanalında paylaşıldı; ancak kimin çektiği henüz netlik kazanmadı. Görüntüdeki bazı erkekler, bu anların sırasında İsrail askerleri tarafından fotoğraflandıklarını ifade etti.
“KIYAFETLERİNİ ÇIKARMALARINI İSTEDİLER”
CNN International, fotoğrafta yer alan beş kişinin kimliğini belirledi ve bu kişilerle bizzat görüştü. Bu kişilerden biri olan Muhannad Khalaf, kendisi, eşi ve bebek yaşındaki oğullarıyla birlikte, İsrail askerleri tarafından durduruldukları sırada belirlenmiş güvenli bir koridordan kaçmaya çalıştıklarını dile getirdi.
Khalaf, “Hepimiz bir araya toplanmıştık; erkekler, kadınlar, çocuklar, yaşlılar bir aradaydık. Beş saat sonra, saat 16:00’da kadın ve çocuklardan önce ilerlemelerini ve tüm çantalarımızı taşımalarını istediler” ifadelerini kullandı. Kadın ve çocukların daha sonra ayrılmalarına izin verildiğini vurguladı.
Khalaf, olayları şöyle aktardı: “Kadınlar ve çocuklar gittikten sonra erkeklere kıyafetlerini çıkarmalarını ve yalnızca iç çamaşırları ile kalmalarını söylediler. Biz de bunu kabul etmek zorunda kaldık. Daha birkaç saat soğukta bekledik ve hava gerçekten çok soğuktu. Bu süre içerisinde bize hakaret ediyor, ad takıyor, gülüyor ve fotoğraflarımızı çekiyorlardı.”
Khalaf’a göre, bu kalabalıktaki erkeklerin her biri, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) tarafından taranmak üzere sırayla öne çıkmaları için beşer kişi olarak çağrıldı. “Bazı kişiler gözaltına alınırken diğerleri serbest bırakıldı” diyen Khalaf, çoğunun Gazze’de son bulduğunu ve zor durumdaki yaşlı ve yaralıların haline birinin merhamet göstermediğine tanıklık ettiklerinde yaşadıkları dehşeti aktardı.
FOTOĞRAFTAKİ KÜÇÜK KIZ ÇOCUĞU
Fotoğrafın sol köşesinde yer alan küçük kızın adı Jouri Abu Ward. Üç buçuk yaşındaki çocuk, babasıyla birlikte kontrol noktasında gözaltına alındıkları esnada, bisikletiyle Gazze Şehri’ne ulaşmaya çalışıyordu.
Jouri’nin babası Mohamad Abu Ward, tamamen iç çamaşırlarına kadar soyunmaya zorlandıklarını ve Jouri ile birlikte sekiz saat boyunca beklemek zorunda kaldıklarını ifade etti. Küçük kızın kıyafetlerini çıkarmasının istenmediğini, ancak yalnız olduğu için bölgeden ayrılmasının mümkün olmadığını belirtti.
TAHLİYE SIRASINDA ATEŞ ALTINDA KALDILAR
Yaklaşık bir ay önce Cibaliye’yi kuşatmaya başlayan İsrail ordusu, bölgedeki ikmal yollarını kapatarak insanları ağır çatışmaların ortasında terk etmeye zorladı. İsrail ordusu, son haftalarda Gazze’nin kuzeyi için bir dizi tahliye emri yayınladı ve bu bölgedeki sakinlere “derhal tahliye edin” mesajıyla broşürler dağıttı. Birçok Filistinli, tahliye emirlerine uymaya çalışırken kendilerine açılan ateşten kaçamadıklarını anlattı.
İSRAİL ORDUSU ÇIPLAK ARAMAYI KABUL ETTİ
İsrail ordusu fotoğrafta yer alan durum hakkında yorum yapma talebini geri çevirirken, Gazze’deki askeri operasyonların bir parçası olarak insanların rutin gözaltına alındığını ve çıplak arama yapıldığını kabul etti. Ordu, “Şüpheli terörist faaliyetlerde bulunan kişiler gözaltına alınıyor ve sorgulanıyor” açıklamasını yaptı. Uluslararası hukuka uygun şekilde muamele yapıldığını öne sürerek, şüpheli kişilerin eşyalarının aranması için kıyafetlerini çıkarmalarının sıklıkla gerekli olduğunu savundu.
Bunun yanında, güvenlik protokolleri gereği gizlilik nedeniyle “kıyafetler tutuklulara hemen iade edilmiyor” şeklinde bir ifade kullandı; ancak kıyafetlerin mümkün olan en kısa sürede geri verildiğini belirtti.
ONUR KIRICI MUAMELEYE ULUSLARARASI TEPKİLER
Cenevre Sözleşmeleri, silahlı çatışma kurallarını belirleyen uluslararası yasalar olarak, tutuklulara insani muamele yapılması gerektiğine dair önemli hükümler içermektedir. Bu kurallar, kişisel onuru zedeleyen, aşağılayıcı ve onur kırıcı muameleleri açık bir biçimde yasaklamaktadır.
Uluslararası Kızıl Haç, gözaltındakilerin çıplak arama gibi müdahaleci işlemlerin yalnızca “kesinlikle” gerekli olduğunda yapılması ve diğer gözaltındakilerin önünde gerçekleştirilmemesi gerektiğini ifade etmektedir. Birleşmiş Milletler (BM) ve insan hakları kuruluşları, İsrail ordusunu Gazze’deki askeri operasyonları süresince gözaltına alma ve soyma uygulamaları nedeniyle eleştirerek bu yöntemleri silah hâline getirmekle suçlamıştır.
BM’nin İşgal Altındaki Filistin Toprakları ve İsrail’e ilişkin Bağımsız Uluslararası Soruşturma Komisyonu, geçtiğimiz ay yaptığı bir açıklamada, “askerlerin ve diğer tutukluların önünde mağdurları küçük düşürmek amacıyla zorla çıplak bırakmanın sıklıkla erkek mağdurlara karşı kullanıldığını” belirtmiştir. İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Uluslararası Af Örgütü de bu durumu yaygın bir uygulama olarak nitelendirerek İsrail’i kınadı.
Uluslararası Af Örgütü, Temmuz 2024 tarihli bir raporunda, uzun süreler boyunca aleni çıplaklığa zorlamanın, işkence ve diğer kötü muamele yasalarına aykırı olduğunu ve cinsel şiddet olarak değerlendirilebileceğini ifade etti.
