ABD merkezli teknoloji devi Apple, 49 yıllık tarihi boyunca sektörde önemli yeniliklere imza atarak, dünyanın en değerli şirketlerinden biri olma unvanını yeniden kazandı.
California’da bir garajda 1 Nisan 1976’da kurulan Apple, kullanıcı dostu tasarımlar ve gelişmiş teknoloji ürünleriyle dünya çapında tanınan bir marka haline geldi.
Kurucuları Steve Jobs, Steve Wozniak ve Ronald Wayne tarafından hayata geçirilen Apple, kuruluş yılı içinde “Apple I” adıyla ilk bilgisayar modelini piyasaya sundu ve “kullanıcı dostu bilgisayarlar yaratma” hedefini benimsedi.
1977 yılı itibarıyla “Apple Computer” adıyla anonim şirket statüsü kazanan firma, özellikle 1984 yılında tanıtılan “Macintosh” bilgisayarıyla grafik kullanıcı arayüzü ve fare desteği sunarak kişisel bilgisayar sektöründe devrim yarattı.
2001 yılında “iPod” ile müzik endüstrisine yeni bir boyut kazandıran Apple, 2007’de piyasaya sürdüğü “iPhone” ile akıllı telefon pazarında çığır açarak kullanıcı deneyimini köklü biçimde değiştirdi.
Şirketin adı, 2007 yılında “Computer” kelimesinin çıkarılmasıyla günümüz teknolojilerine daha iyi uyum sağlayacak şekilde güncellendi. 2010’da ise “iPad” adlı ilk tabletini tanıttı.
Steve Jobs’un 2011’de ardında bıraktığı liderlik koltuğuna Tim Cook oturdu. Cook’un liderliğinde Apple, ürün yelpazesini ve küresel erişimini genişleterek piyasa değerinde önemli artışlar sağladı.
Ayrıca, yapay zeka ve artırılmış gerçeklik alanlarına yaptığı yatırımlarla birlikte akıllı saat ve kablosuz kulaklık gibi yeni ürünleri piyasaya sundu. “Uzamsal bilgisayar” konseptiyle 2023’te tanıttığı Apple Vision Pro, firmanın 2014’ten sonraki ilk yeni ana ürün serisi olarak dikkat çekti.
Son birkaç yıldır yapay zeka yarışında rakiplerinin bir adım gerisinde kalan Apple, dünyanın en değerli şirketi olma unvanını önce Microsoft’a, ardından da çip üreticisi Nvidia’ya kaptırmıştı.
YAPAY ZEKAYLA İPHONE DAHA DA GELİŞTİ
Geçen yıl haziran ayında yapay zeka teknolojilerinde önemli bir atılım gerçekleştiren Apple, “Apple Intelligence” adlı yeni teknolojisini duyurdu.
Bu teknoloji, bağlam odaklı bildirimler, yapay zeka destekli görsel içerik oluşturma ve uygulamalar arası görev yönetimi gibi özellikler sunuyor. Yapay zeka alanındaki adımları sonrası tekrardan zirveye yükselmeyi başaran Apple, eylül ayında ise yapay zeka destekli yeni akıllı telefonu iPhone 16’yı tanıttı.
Bu model, büyük üretken yapay zeka modellerini çalıştıracak şekilde tasarlandı. Şirket ayrıca bu yılın şubat ayında uygun fiyatlı iPhone 16e’yi kullanıcılara sundu.
ABD’deki ticaret politikalarındaki belirsizlik, teknoloji hisselerinde dalgalanmalara yol açarken, Apple hisselerinde son bir yılda yüzde 28 oranında bir artış kaydedildi.
Şirketin piyasa değeri ise geçen yıl 2,6 trilyon dolardan 3,3 trilyon dolara yaklaşarak önemli bir büyüme gösterdi.
ÇİN LİDERLERİ APPLE’IN PAZAR PAYINI KÜÇÜLTÜYOR
Bu dönemde iPhone satışları yıllık bazda yüzde 1 düşüşle 69,1 milyar dolara gerileyerek piyasa beklentilerinin altında kaldı. Pazar araştırmaları yapan IDC, 2024 yılında küresel akıllı telefon satışlarının yüzde 6,4 artacağına dair bilgiler verirken, Apple’ın satışlarının yüzde 0,9 düştüğünü belirtti.
Şirketin 2023’te yüzde 20,1 olan pazar payı, 2024’te yüzde 18,7’ye geriledi. Buna rağmen Apple, akıllı telefon pazarındaki liderliğini sürdürmeye devam ediyor. Ancak Çinli rakiplerinin pazar paylarını artırması son derece dikkat çekici bir durum.
HUKUKİ SORUNLARLA YÜZLEŞİYOR
Apple, Macintosh, iPod ve iPhone gibi yenilikçi ürünleriyle sektördeki lider posizyonunu pekiştirmesinin yanı sıra, çeşitli yasal problemlerle de karşı karşıya kalmakta.
Antitröst davaları, gizlilik ihlalleri ve fikri mülkiyet hakları konusundaki mücadeleler, Apple’ın hukuki zorluklarının başlıca nedenleri arasında yer alıyor. Uygulama mağazası politikaları, düzenleyici kurumlar tarafından incelenirken, bu durum rekabet yasaları ve tüketici hakları ihlalleri açısından çeşitli davalara yol açtı.
Apple, ayrıca rakip teknoloji firmalarıyla patent uyuşmazlıkları yaşıyor ve Avrupa Birliği Komisyonu da rekabet kontrollerini artırdı. Bunun yanı sıra ABD’de şirkete karşı antitröst davası açıldığı bildirildi.
